6xxx serisi alüminyum alaşımları ekstrüzyon parça üretiminde öne çıkmaktadır. Bu profiiler alüminyum çarpışma sistemleri, motor beşiği ve batarya kutusu üretimde kaynak yapılarak kullanılmaktadır. Düşük alaşım içeriğine sahip AA6063 malzeme kullanılarak ekstrüzyon yöntemiyle kompleks parçalar üretilebilmektedir. Yüksek alaşım içeriğine sahip AA6082 malzeme kullanılarak daha yüksek dayanıma sahip ekstrüzyon profiller üretilebilmektedir. 6xxx ekstrüzyon profillerin birleştirilmesinde AA4043 ve AA5356 kaynak telleri öne çıkmaktadır. AA4043 kaynak teli yüksek Si içeriğine sahip iken AA5356 kaynak teli ise yüksek Mg içeriğine sahiptir. Bu duruma paralel her iki kaynak yöntemininde farklı avantaj ve dezavantajları bulunmaktadır. Bu çalışma kapsamında alüminyum AA6063-T6 ve AA6082-T6 ekstrüzyon plakalar TIG kaynağı yardımıyla iki farklı kaynak teli kullanılarak (AA4043 ve AA5356) bindirme kaynak geometrisinde birleştirilmiştir. İlave olarak kaynak sonrası farklı ısıl işlem çalışmalarının kaynaklı parçanın mekanik özelliklerine olan etkisi incelenmiştir. Direkt kaynak sonrası incelenen numunelerde ana malzemeden bağımsız olarak kullanılan kaynak teline paralel benzer kopma dayanımları elde edilirken, aynı kaynak teli kullanıldığında AA6063 ana metal kullanılan kaynaklı parçalarda AA6082 ana metal kullanılan parçalara kıyasla daha yüksek uzama değerleri elde edilmiştir. Kaynak sonrası yapay yaşlandırılan numunelerde ana malzemeden bağımsız AA4043 kaynak teli ile birleştirilen parçalarda dayanım artışı gözlemlenirken AA5356 kaynak teli ile birleştirilen parçalarda ise dayanım düşüşü ortaya çıkmıştır. Solüsyona alma işlemi sonrası yapay yaşlandırılan numunelerde kaynak telinden bağımsız olarak AA6082 ana metal kullanılan kaynaklı parçanın kopma dayanımda yüksek iyileşme tespit edilirken, AA6063 ana metali kullanılan kaynaklı parçada bu artış sadece AA4043 kaynak telinde gözlemlenmiştir.
Anahtar Kelimeler: Alüminyum, Ekstrüzyon, Kaynak Teli, Isıl İşlem
|
