Alüminyum ekstrüzyon yöntemi elektrikli araçlardaki ağırlık azaltma çalışmalarına paralel uzunlamasına kompleks geometrideki parçaların üretiminde öne çıkmaktadır. Uzunlamasına profillerin içindeki feder geometrileri değiştirilerek parçadan istenen mekanik performans iyileştirilebilir. Ekstrüzyon profiller batarya taşıyıcıların soğutucu taban profili olarak da kullanılmaktadır. Batarya kutuları taban parçaları üretiminde ekstrüzyon profiller sızdırmazlık ve düşük çarpılma beklentileri temelinde katı hal birleştirme yöntemi olan sürtünme karıştırma kaynağı ile birleştirilmektedir. Sürtünme karıştırma kaynak uygulaması esnasında malzemede ark kaynak yöntemlerine kıyasla bir ergime gerçekleşmez. Bu duruma paralel daha düşük ısı girdisi elde edilirken, ergime temelli porozite ve çatlak oluşumu gibi riskler elemine edilir. Bu çalışma kapsamında alüminyum 6063 profiller sürtünme karıştırma kaynağı ile birleştirilmiştir. Kaynak sonrası Struers Weld Expert cihazı kullanılarak makro seviyede görsel üzerinden penetrasyon ve kaynak kusurları (boşluk vb.) kontrol edilmiştir. Bir sonraki aşamada bölgesel mikro sertlik taraması gerçekleştirilmiştir. Sertlik ölçümü sonrası Nikon optik mikroskop yardımıyla kaynaktan etkilenen bölge ile ana metal arasındaki tane yapısındaki farklılıklar ortaya konulmuştur. İki tarafı ayrı ayrı kaynak yapılmış parçada toplam 13 mm et kalınlığına sahip ekstrüzyon plakada % 50 penetrasyon elde edilmiş olup kaynak sonrası boşluk ve çatlak tipi kaynak kusuruna rastlanmamıştır. Kaynak dikişi ince taneli yapı gözlemlenirken, ana metal ile kaynak dikişi arasında deformasyona uğramış tanelerden oluşan (400 µm) genişliğinde bir bölge gözlemlenmiştir. İki farklı penetrasyon derinliğine sahip sertlik taramasında da kaynak dikişi ve deforme olmuş bölgeye etki eden ısı nedeniyle 60 HV’ye kadar sertlik düşüşü gözlemlenmiştir.
Anahtar Kelimeler: Alüminyum, Ekstrüzyon, 6063, Sürtünme Karıştırma Kaynağı
|
