Ahşap, en eski yapı malzemelerinden olup eski çağlardan beri barınma ve korunma amaçlı kullanılmaktadır. Günümüzde ormanların azalması, yerine yenisinin yetiştirilememesi veya yetişmesinin zaman alması ahşabın değerini daha da artırmıştır. Ahşap; çatı elemanı, doğrama ve kaplama malzemesi, kalıp ve iskelelerde taşıyıcı ve dekoratif malzeme olarak kullanılmaktadır. Ahşap yapıda kullanılabilecek ağaç kütüklerinden yontularak elde edilen tomrukların kesilerek standart boyutlara getirilmiş haline kereste denilmektedir. LPSA kısaca enkesit çapı küçük keresteler kullanılarak tasarlanan ard-germeli kemer tipi hafif yapı teknolojisini tanımlamaktadır. Bu çalışmada, ahşap yapı malzemesi, sürdürülebilir depreme dayanıklı ahşap köprüler konusu ile ahşabın yapısal alanda kullanımının yaygınlaşmasını sağlayacak küçük çaplı kereste malzemesinden, LPSA tekniği kullanılarak üretilen ahşap köprü, kubbe vb. yapılar hakkında bilgi verilmektedir. Ahşap yapı mühendisliğinin en önemli problemi olan yapıyı oluşturan bileşenlerin birleşimi, analizi konusu LPSA için geliştirilen yeniden kullanılabilir prefabrike (ön-üretimli) kızaklı soket mekanizması kullanılarak çözümlenmiştir. Yapıların üretim süreçleri, birçok değişken ile belirlenmektedir. En büyük faktör ise lojistik ve yerel sorunlardır. Sonuç olarak, söz konusu teknoloji ile yapıların imalat, nakliye ve montajı taşınabilir modüler bileşenler kullanılması ile azalırken maliyet, enerji, süre, beceri ve ekipman kazananımı artmaktadır. Ekolojik, ekonomik, sosyal ve kültürel sürdürülebilirlik ifadelerinin hepsini bir arada kapsayan sürdürülebilir LPSA yapılar aynı zamanda depreme dayanıklı yapılar olarak da sektörün bu yöndeki beklentisine cevap vermektedir. İnceleme konusu Türkiye’nin ekonomik ve çevresel önemine istinaden depremsellik potansiyeli de dikkate alındığında yeterli düzeyde incelenmemiş bir konudur.
Anahtar Kelimeler: Kereste, Ahşap Köprü, Ard-Germe, Sürdürülebilirlik, Deprem, Yapı Mühendisliği
|
