Endüstrideki düzenlemelerin çok daha katı ve uygulamaların oldukça talepkâr olduğu günümüzde metalik bileşenlerin çapak alma, parlatma, şekillendirme ve akış parametrelerini kapsayan bitirme işlemleri imalatta daha da önemli rol almaya başlamaktadır. Kompakt, karmaşık ve işlemesi zor geometrilere sahip ürünler bu işleri daha da zorlaştırmaktadır. Aşındırıcı Akış ile İşleme (AFM) işlemi, özellikle karmaşık iç şekillerde ve hedeflenen yüzey parametrelerinin zorlukları için parlatma ve çapak alma işlemlerinde kullanılan bir işleme prosesidir. Bu proseste yüksek basınç altında bir aşındırıcı akışkan macun sıvısı kullanılarak karmaşık geometrideki parçanın yüzey parlatılması ve çapaklarının alınması gerçekleştirilebilmektedir. Bu proses sayesinde dahili ve harici olmak üzere erişilemeyecek yerlerde bulunan yüzey özelliklerine müdahale edilebilmektedir.
Bu çalışmada dizel yakıtlı taşıtlarda kullanılan enjektör gövdesinin imalatında tercih edilen AFM prosesinin incelenmesi ve optimizasyonu ele alınmaktadır. Enjektör gövdesinin talaşlı imalat yöntemi ile üretilmesinin ardından yaklaşık 1.6 mm çapındaki iç delikte istenilen yüzey pürüzlülüğü ve köşe radyuslerının elde edilebilmesi için AFM prosesi uygulanmaktadır. Bu sayede yüksek basınç (80 bar) altında akışkan aşındırıcı macun düşük çaptaki yüzeyden birkaç çevrimde geçirilerek yüzey özellikleri sağlanmaktadır. İnceleme ve optimizasyon işlemlerinin gerçekleştirilebilmesi amacıyla AFM prosesi ANSYS yazılımı kullanılarak modellenmiş ve sanal ortamda simüle edilmiştir. Bununla birlikte kullanılan macunun özellikleri karşılaştırılmış ve kullanılan parametrelerin gerçek durum ile yakınsaması gerçekleştirilmiştir. Bu sayede AFM prosesi için kullanılan parça dizme fikstürü tasarımında akışkan macunun fikstür içerisindeki akış güzergahları inceleme fırsatı elde edilmiştir. Fikstür içerisindeki akışkan incelendiğinde, akışkanın fikstür içerisindeki boş hacmi doldurmak için oldukça zaman harcadığı ve aynı zamanda akışkanın istenilenin aksine parça deliklerine yönlenmesinin zorlaştığı görülmektedir. Bu durum ele alındığında fikstür tasarımı yeniden ele alınmış ve revizyon yapılarak iç hacmin optimum düzeye getirilmesi amaçlanmıştır. Yeni tasarımlara göre yapılan simülasyonlar incelenmiş ve optimum fikstür parametreleri elde edilmiştir.
Anahtar Kelimeler: AFM, Yüzey İşleme, Akışkanlar Mekaniği
|
