Gelişmekte olan ülkelerde hızlı sanayileşme ve kentleşme, hava kirliliğinde büyük bir artışa yol açmıştır. Hava kirliliği, hava kalitesini, küresel iklimleri ve insan sağlığını etkileyen ciddi bir çevre sorunudur. Çeşitli endüstriyel işlemlerden yayılan uçucu organik bileşikler (UOB'ler) çevre ve insan sağlığı üzerinde olumsuz etkiler oluşturmaktadır. UOB’ler birçok kaynaktan atmosfere yayılan insan sağlığına, bitkilere, atmosfere olumsuz etkiler yapan oda ısısında bile buharlaşarak hızlı bir şekilde atmosfere yayılan, tahriş edici, teratojenik, kanserojen, mutajenik, yanıcı ve patlayıcı olan ve insan vücuduna ve ekosisteme büyük zarar veren bir tür bileşiktir. Ozon ve ikincil organik partikül maddenin önemli bir öncüsü olarak UOB'ler, atmosferik kimyasal reaksiyonlarda da önemli bir rol oynar. Atmosferik organik bileşiklerin giderimi için birçok yöntem vardır. Bu yöntemlerden bir tanesi ozon ile oksidasyon prosesidir. Ozonlama teknolojisi, iç mekan hava kirliliğini temizlemek için yaygın olarak kullanılan bir yöntemdir. Ozonlama yöntemi arıtım için önemli bir oksidasyon sürecidir. Bu çalışmada atmosferik organik kirleticilerin ozon ile oksidasyonu incelenmiştir. Yapılan deneysel çalışmada oksijen tüpü, ozon jeneratörü, güç kaynağı, MFC (Mass flow Controller-kütle akış kontrol cihazı), reaktör, kontrol kartı ve kompresörlerden meydana gelen sisteme, 50 ml/dk giriş ozon (O3 ) debisi ve 100 ml/dk debide atık gaz olarak etenol girişi yapılmıştır. Zamana bağlı olarak giriş O3 derişimi 125-250 ppm aralığında değişim göstermiştir. Giriş karbondioksit (CO2) derişimi ise ortalama 644 ppm dolaylarında gerçekleşmiştir. Çıkış O3 konsantrasyonu 7-8 pmm’lere ve CO2 çıkış derişimi 677 ppm’den 667 ppm seviyelerine kadar yaklaşık 600 sn gibi bir zaman diliminde düştüğü görülmüştür. Bu ölçüm sonuçları, ozonun etenol üzerinde etkin bir giderici olduğunu desteklemektedir.
Anahtar Kelimeler: Atmosferik Organik Kirleticiler, Ozon, Ozon ile Oksidasyon
|
