Bazı döküm parçalarının iç kısımlarında boşluk yaratmak amacıyla döküm yapılacak kalıp içerisine maça yerleştirmek gereklidir. İşletmemizde cold-box sistemiyle çalışan makinelerde maça üretimi yapılmaktadır.
Maçalar, maça kumu, reçine ve amin gazının birleşiminden oluşur. Makineden çıkan maçalar önce boyanır sonra fırında kurutularak hazır hale getirilir. Maça üretimi maça sandığına reçineli kumun basınçla üflenmesiyle başlar. Daha sonra amin gazı üflenerek maça sertleştirilir, ardından hava üflenerek maçada kalan fazla amin gazının sandıktan uzaklaşması sağlanır. Amin gazı çevreye zararlı bir gazdır. Kullanılmış olan atık amin gazı yönetmeliklere uygun bir biçimde filtre edilerek sistemden uzaklaştırılır. Zararlı amin gazının tüketimini azaltmak insan sağlığına ve çevreye verilebilecek zararı minimize ederken firmaya da maddi avantaj sağlamaktadır.
Seçilen baskı plakası parçasına ait maça sandığının gazlama plakasında bulunan üfleme nozulları maçanın üst yüzeyine ve merkez bölgesine denk gelmekteydi. Aynı şekilde filtreler (gaz tahliye delikleri) de maçanın alt yüzeyinde ve maçanın merkez bölgesindeydi. Maça sandığına yapılan müdahale ile maçanın merkez bölgesinde bulunan filtre delikleri sandığa fatura çekilerek kapatıldı ve gaz sızıntısı ihtimalinin önüne geçildi. Bu sayede verilen amin gazı, dairesel olan maçanın kenarlarında bulunan filtrelere yönlendirildi. Ayrıca kenar bölgelerdeki filtre sayısı arttırıldı. Yapılan değişiklik sayesinde maçanın merkez bölgesindeki üfleme deliklerinden verilen amin gazı, maçanın en uç noktalarına kadar ilerlemek zorunda bırakıldı. Böylece homojen bir dağılım ve optimum sertleşme sağlandı. Nitekim daha az miktarda amin gazı ile maça üretimi gerçekleştirilmiş oldu.
Bu iki gözlü maça sandığında harcanan 19 gram amin gazı yeni tasarım neticesinde 11 grama düşmüştür, yani amin gazı tüketimi %42,11 oranında azalmıştır. Benzer parçalarda da aynı işlemler uygulanarak yaygınlaştırma çalışmaları yapılmıştır.
Anahtar Kelimeler: Amin gazı, Maça sandığı, Tasarım, Çevre, Tasarruf
|
