Günümüzde İstatistiksel Proses Kontrol (İPK) otomotiv, beyaz eşya sektörleri başta olmak üzere birçok sektörde yoğunlukla kullanılan bir kalite aracıdır. Üretimde yer alan proseslerin değişkenliğinin izlenip kontrol edilebilir olmasını sağlayan bir süreç optimizasyon metodudur. İstatistiksel proses kontrolü, elde edilen proses değerlerinin spek limitleri içerisinde olmasını kontrol etmekle yetinmeyip prosesin kontrol altında olduğundan emin olmak için istatistiksel olarak analiz edilmesini mümkün kılar. Bu uygulamalar sayesinde çıkan hatalı ürün oranının kabul edilebilir seviyenin altına çekilmesi çalışmaları yapılabilmektedir. Üretim sektörlerinde firmalar hem rekabetçi konumlarını koruyabilmek hem de müşteri memnuniyetini sağlayabilmek adına ürün kalitesinde sürekli iyileştirmeye gitmek zorundadır. Ürün kalitesinin iyileştirilmesi, uluslararası standartlara uygunluğu ve üretilen ürünlerin kalite düzeylerinde kararlılık sağlanması istatistiksel kalite kontrol teknikleri yardımıyla yapılır. Proseslerin kararlı olup olmadığı kontrol grafikleriyle ölçülüp, proses yeterlilikleri Cp ve Cpk süreç indekslerinin hesaplanmasıyla kontrol edilir.
Bu çalışma Kocaeli ilinde Beyaz Eşya sektöründe yer alan Tekkan Plastik’te üretilen çamaşır makinesi kapaklarının alt parçası olan “Kanca” ürünü üzerine yapılmıştır. Döküm metoduyla üretilen mevcut metal ürüne muadil olarak geliştirilen plastik ürünlerin istatistiksel olarak kontrol altında olup olmadığı incelenmiştir. Metal parça ile plastiklerin istatistiksel proses kontrolü karşılaştırmaları X-R çizelgesi, R-Fark Çizelgesi, Dağılım Eğrisi ve Histogram ile yapılmaya çalışılmıştır.
Bu amaçla Zamak hammaddeli metal kancadan, Polioksimetilen (POM) hammaddeli plastik kancadan ve %50 Cam Elyaf (GF) katkılı Poliamid66 (PA66) hammaddeli plastik kancadan 30’ar numune alınarak ölçümler yapılmıştır. Kontrol grafikleri ve Minitab programı yardımıyla sürecin kontrol altında olup olmadığı incelenerek, süreç indeksleri hesaplanmıştır. Süreç indekslerine bakılarak üç farklı hammadde ile üretilen parçaların kararlılığı incelenmiştir.
Anahtar Kelimeler: İstatistiksel Proses Kontrol, Kontrol Grafikleri, Proses Yeterlilikleri, Süreç İndeksleri, Plastik Enjeksiyon, Beyaz Eşya Sektörü
|