Sabit Mıknatıslı Senkron Motorlar (SMSM) düşük enerji tüketimleri ve küçük boyutlarda yüksek tork üretmesi gibi önemli avantajlara sahiptirler. Sağladıkları bu avantajlar ve mıknatıs teknolojisindeki gelişmelerle beraber üretim maliyetlerinin düşmesinden dolayı endüstriyel uygulamalarda yaygın bir kullanım alanına sahiptirler. Bu durum sonucunda da SMSM’lerin kontrol performanslarının artırılması için yapılan çalışmalar büyük bir ivme kazanmıştır. Bu çalışmalar içinde modern kontrol yöntemleri, geleneksel kontrol yöntemlerine göre daha etkili bir kontrol performansı sağlamasından dolayı ön plana çıkmaktadır. Modern kontrol yöntemlerinden olan Bulanık Mantık Denetleyici (BMD) insan düşünme yapısına benzer olarak oluşturulabilen ve doğrusal olmayan sistemlerin kontrolünde etkili sonuçlar üretebilin kural tabanlı bir kontrolördür. Etkili kontrol performansı sunmasına karşın, BMD çok sayıda karmaşık matematiksel işlem içerir ve bu sebeple tepki süresi yavaş olabilmektedir. Hızlı tepki verebilen bir BMD modelinin oluşturulabilmesi, hız gerektiren kontrol uygulamalarında önemlidir. Yapay Sinir Ağları (YSA) paralel işlem yapabilmesi nedeniyle hızlı çalışmaktadır ve sistem modellemede oldukça yaygın olarak kullanılmaktadır. Ayrıca YSA basit bir yapıya sahip olması sebebiyle yazılımsal ve donanımsal olarak kolayca oluşturulabilmektedir. Bu çalışmada SMSM’nin hız kontrolü için BMD-PI kontrolör tasarlanmış, BMD-PI kontrolör giriş ve çıkışlarından alınan veriler ile daha hızlı tepki verebilecek bir YSA modeli oluşturulmuştur. Çalışmada BMD-PI ve YSA modeli karşılaştırılmıştır. Oluşturulan YSA yapısı 5 sinir hücresinden oluşan tek bir gizli katmana sahiptir. BMD-PI ve YSA modeli kıyaslandığında, YSA kontrolörün BMD-PI kontrolöre göre referans değere daha hızlı ulaştığı, ani yük girişi-çıkışı durumlarında daha kısa bir tepki süresine sahip olduğu ve oturma süresinin daha düşük olduğu görülmüştür. ORCID NO: 0000-0002-8405-4342, 0000-0003-2356-9921
Anahtar Kelimeler: Sabit Mıknatıslı Senkron Motor, Bulanık Mantık Denetleyici, Yağ Sinir Ağı
|
