Son yıllarda meydana gelen pandemi ve uluslararası politika gelişmeleri neticesinde ülke ekonomileri derinden etkileşmiş, her ithal edilen ürün için ilave bütçe gereksinimlerini meydana gelmiştir. Seramik karo üretim sektörü de bu gelişmelerden oldukça etkilenmiş durumdadır. İthal edilen fritler, seramik karo üretiminde önemli oranda bir maliyet kalemi meydana getirmektedir. Günümüzde artan enerji maliyetleri ve kaynaklara ulaşım zorluğunun sürdürülebilirlik kavramını tehlikeye düşürdüğü görülmektedir. Sürdürülebilir üretimin temelinde ise kaynaklara kolay ve ekonomik ulaşım yatmaktadır. Bu nedenle seramik karo üretimi gerçekleştirilen firmalar için yerli hammadde ya da yarı mamullerinin aktif kullanılması en kısa ve etkin çözüm olarak dikkat çekmektedir. Seramik karoda sır ve engop yapısına yarı mamul olarak katılan fritler ürün karakteristiğini birinci dereceden etkilemektedir. Genleşme kavramı da bu karakteristiklerden birisi olarak tanımlanmaktadır. Genleşme özelliği engoplarda kullanılan fritler için deformasyon ve örtücülük kavramları ile açıklanabilmektedir. Engop reçetelerinde masse kaynaklı deformasyonu engellemek ve masse yüzeyini örtme amacıyla da kullanılmaktadır. Bu nedenle ana yapının yüksek genleşmeli olması tercih sebebi olarak karşımıza çıkmaktadır. Bu çalışmada ithal olarak temin edilen fritlerin yerine, yerli kaynaklardan temin edilen frit bileşenlerinin termal ve genleşme karakteristiklerine etkisi incelenmiştir. Her bir reçetede aynı oranlarda yapıya katılan yerli hammaddelerden silis kumu, sodyum feldspat, kalsit, çinko oksit bileşenlerinin frit yapısına termal özellikler ve genleşme özelliği açısından karakterizasyonu yapılmıştır. Karakterizasyon çalışmaları kapsamında dilatometre analizi ile ısı mikroskobu analizleri gerçekleştirilip her bir reçete unsurunun standart reçeteye etkisi incelenmiştir.
Anahtar Kelimeler: Seramik Karo, Frit, Genleşme, Termal özellikler, Dilatometre.
|