Bu çalışmada, disk frenlerde kullanılan rotor parçasının aynı ortam koşullarında üretilmiş grafit tipi ve boyutu dışında tüm özellikleri aynı olacak şekilde dökülmüş lamel grafitli dökme demir numunelerinin,mekanik değerler, sertlik, işlenebilirlik,aşınma ve fren performansı üzerindeki etkileri incelenmiştir.Yatay döküm hattı kullanılarak farklı grafit tipi ve boytuna sahip iki farklı numune elde edilmiştir.Bu numunelerden malzeme testlerinin yapılabilmesi için öncelikle , gerekli standardları karşılayacak şekilde , mikro yapı numunesi ,çekme testi numunesi, sertlik numunesi hazırlanmıştır.Hazırlanan numuneler ile gerekli malzeme testleri yapıldıktan sonra parçadan pin-on disk testi için numune çıkarılmıştır.Pin-on disk testi Dokuz Eylül Üniversitesi Metalurji ve Malzeme Mühendisliğinin labaratuvarında gerçekleştirilmiştir.Takım ucu sarfiyatına etkisini görebilmek için her iki numuneden 160’ar adet parça işlenmiştir.Parçaların işlemesi Ege Fren San ve Tic A.Ş’de gerçekleştirilmiştir.A numunesinde 10 parçada bir takım ucu değiştirilirken B numunesinde 20 parçada bir takım ucu değiştirilmiştir.A ve B numunesinden 1 ‘er adet parça performans ve aşında testinin kontrolünün yapılacağı dyno testi için hazırlanmıştır.Dyno testleri Eren Balata firmasında gerçekleştirilmiştir. ISO26865 standardı fren performanslarını çeşitli araç hızı frenleme basıncı ve sıcaklığı kombinasyonlarında incelemektedir. Deney sırasında girdi olarak tanımlanan bu değişkenlerin yanında çıktı olarak fren torku kaydedilmiştir. ISO26866 standardı frende diskinde meydana gelen aşınmayı çeşitli araç hızı ,frenleme sayısı ve sıcaklığı kombinasyonlarında incelemektedir. Deney sırasında girdi olarak tanımlanan bu değişkenlerin yanında çıktı olarak balata ve diskteki kalınlık ve ağırlık farkları kaydedilmiştir.
Anahtar Kelimeler: Fren diski,aşınma, lamel grafitli dökme demir,performans testi,Dyno testleri,işleme
|