Deprem esnasında yapısal olmayan elemanların (yangın söndürme sistemleri, elektrik ve mekanik tesisat elemanları vb.) bütünlüğünün ve işlevselliğinin korunması, bu sistemlerin deprem esnasında ve/veya sonrasında sebep olabilecekleri can ve mal kayıplarını minimize etmek bakımından oldukça önemlidir. Bu, ancak sözü edilen elemanların deprem anındaki davranışlarının bağlı bulundukları yapı ile birlikte incelenmesi ve bütüncül biçimde anlaşılmasıyla mümkündür. Ancak, büyük riskler taşımalarına rağmen, literatür araştırması yapıldığında yapısal olmayan elemanların davranışına dair çalışmaların, yapısal elemanların deprem davranışına dair yapılan çalışmalara kıyasla az sayıda ve oldukça kısıtlı bir çerçevede olduğu görülmüştür. Bu çalışmada, ulusal (Türkiye Bina Deprem Yönetmeliği, 2018) ve uluslararası (The American Society of Civil Engineers 7, 2016) bina yönetmeliklerinde askı sistemlerinin tasarımı için verilen temel ivme değerlerinin elde edildiği doğrusal dinamik analiz yöntemi ile elde edilen sismik talepler, doğrusal olmayan yöntemlerle elde edilen tepkiler karşılaştırılarak, doğrusal yöntemin duyarlılığının incelenmesi ve öncü uluslararası yönetmelikler ile karşılaştırılıp yorumlanması amaçlanmaktadır. Bu amaçla, çoklu boru sistemine sahip mekanik askı sistemlerinin kullanıldığı altı katlı tipik bir çelik ofis binasının doğrusal ve doğrusal olmayan dinamik analiz yöntemleri kullanılarak deprem davranışları karşılaştırılacaktır. Yapılcak değerlendirmede, geçmişte meydana gelmiş en az on farklı deprem ivme kaydı dikkate alınarak yapısal ve yapısal olmayan elemanlarda ortaya çıkması beklenen yatay ivme ve göreli kat ötelemesi talepleri elde edilerek, karşılaştırmalı olarak sunulacaktır.
Anahtar Kelimeler: Yapısal Olmayan Elemanlar, Mekanik Askı Sistemleri, İvme Talebi, Göreli Öteleme Talebi
|
