Denizler dünyada var olan en büyük aktif karbon havuzudur. Bu durum iklim değişikliğinde büyük önem arz etmektedir. Deniz ekosisteminde varlığını sürdüren plastikler denizde CO2 döngüsünü etkiyerek atmosfere daha fazla sera gazı emisyonu salınımı olabileceği düşünülmektedir. Denizler, dünyanın oksijen ihtiyacının %80’nını fitoplanktonlar aracılığı ile üretmektedir. Fitoplanktonlar denizlerin birincil üreticileridir ve deniz ekosistemindeki rolleri büyüktür. Ayrıca fotosentez aktiviteleri sonucu dünyadaki CO2 miktarını dengeleyebilmektedirler. Mikroplastik kirliliği artık dünyada var olan her ekosistemde bulunmaktadır. Mikroplastiklerin canlılar tarafından besin olarak tüketilmesi yani yutulması, sindirim sistemlerinde hasara yol açarak bu durum canlıların ölümlerine dahi sebep olmaktadır. Denizlerde bulunan mikroplastikler ile fitoplanktonlar ve agregaları kolayca birleşerek fitoplanktonların ışıkla maruziyeti azaldığında deniz birincil üretkenliği yani oksijen üretiminde azaltma olması muhtemel olacağı görülmektedir. Denizlerin yüzeyinden varlığını sürdüren mikroplastik türleri zooplanktonların beslenmelerinde engel teşkil etmektedir. Birincil tüketiciler olan zooplanktonlar deniz besin zincirinde mikroplastik girdisiyle yakından hatta doğrudan ilişkilidir. Bu besin zinciri ağı karbon döngüsünde hayati öneme sahip olmakta ve iklim değişikliğini etkilemektedir. Bu çalışmada, mikroplastiklerin fitoplanktonlar ve zooplanktonlar üzerindeki etkileri literatür çalışmaları incelenerek denizlerin karbon tutma kapasitelerini nasıl etkiyeceği tartışılacaktır. İklim değişikliğinde mikroplastik kirliliğinin değerlendirildiği henüz sayılı çalışmalar mevcuttur. Bu konuda geniş kapsamlı bir literatür bulunmamaktadır. Fakat tüm dünyanın dikkatlerinin çeken ve deniz biyolojisini ve deniz karbon döngüsünü etkileyen çok ciddi bir konudur.
Anahtar Kelimeler: Mikroplastik, İklim değişikliği, Fitoplankton, Karbon depolama
|
