Fren sistemleri aracın yavaşlatılması durdurulması gibi görevleri üstlenen güvenlik sistemleri olarak adlandırılırlar. Fren balatası bu sistemin en önemli parçalarından birisidir ve balatanın disk ya da kampana arasındaki sürtünmesiyle frenleme sağlanır. Frenleme esnasında aracın kinetik enerjisi sürtünme yolu ile ısı enerjisine dönüştürülür. Fren balatasının aşınan bir malzeme olması ve kullanımına göre değişik periyotlarda değiştirilmesi gerektiğinden araştırmacılar ve sahada faaliyet gösteren firmalar tarafından çok çeşitli araştırma ve geliştirme faaliyetleri yapılmaktadır. Çalışmaların çoğunda fren balatası içeriğinde kullanılan değişik malzemelere yoğunlaşılmıştır. Fren balatası içeriğinde kullanılan malzemeler ile farklı yöntemlerde üretimler yapılmaktadır. Üretilen numune ya da gerçek boyuttaki fren balatalarında gerekli standartların sağlanıp sağlanmadığını kontrol için birtakım deneyler gerçekleştirilmektedir. Deneylerde fren balatasında istenilen sürtünme katsayısı aşınma oranı gibi özelliklerin yanında farklı atmosfer ortamlarında çalışması gereken balatalardan istenilen su ya da yağ gibi değişik ortam çalışmalarına uyum gibi özellikler de araştırılmaktadır. Yapılan çalışmada huntit minerali esaslı fren balatası numunelerinin su ve yağ emme özellikleri belirlenmiştir. Su ve yağ içerisinde kalan fren balata numunelerinin sertlik, ağırlık değişimi ve boyutsal özellikleri tespit edilmiştir. Karşılaştırma sonucunda yağ ortamında bekletilen numunelerin ortalama hacimleri su ortamında bekletilen numunelere göre daha fazla artmıştır. Su ortamında bekletilen numunelerin ağırlık farkı yağ ortamındakilere oranla daha fazla olmuştur. Su ve yağ ortamında bekletilen numunelerin sertlikleri azalmıştır. ORCID NO: 0000-0001-8427-5164, 0000-0002-1572-4859
Anahtar Kelimeler: Fren balatası, Su Emme, Yağ Emme, Otomotiv, Huntit
|
