Otomobillerde kullanılan fren balataları fren sisteminin en önemli parçalarından birisi olarak kabul edilir. İçeriği farklı özelliklerdeki maddelerden oluşan fren balatalarında asbest kullanımı çeşitli sağlık sorunlarından dolayı ülkelerin çoğunda yasaklanmıştır. Fren balatalarında sürtünme katsayısı ve aşınma oranının belirli değerler arasında olması istenilmektedir. İstenilen standartlarda fren balatası özelliklerini sağlamak için araştırmacılar ve endüstriyel firmalar yoğun bir çalışma içerisindedirler. Literatürde yapılan araştırmalarda fren balatası içeriğini oluşturan malzemeler belirlenmeye çalışılmaktadır. Araştırmacılar tarafından farklı malzemelerin yanı sıra kil grubu malzemeler de fren balatası içeriğinde kullanılmakta olup, bu malzemeler ile çeşitli fren balataları geliştirilmiştir. Bu çalışmada kullanılan bentonit kili endüstride boya sektöründen çimento sektörüne kadar çok çeşitli alanlarda yoğun bir kullanıma sahiptir. Kil esaslı bir madde olan ve endüstride çeşitli alanlarda yoğun bir kullanım alanına sahip olan bentonit kili esaslı asbest içermeyen fren balata numuneleri sıcak kalıplama yöntemi ile üretilmiştir. Üretilen fren balatası numunelerinin Arşimet prensibine göre yoğunlukları, fren balata test cihazında sürtünme katsayısı ve aşınma oranları ile numunelerin aşınan yüzeylerinin mikroskobik görüntüleri taramalı elektron mikroskobu (SEM) ile incelenmiştir. Yapılan çalışmada bentonit esaslı fren balatalarının literatürde yapılan çalışmalara benzer bir sürtünme katsayısı ve aşınma oranı sergiledikleri ve otomobillerde fren balatası olarak kullanılabilecekleri belirlenmiştir. %20 bentonit içeren numunede ortalama sürtünme katsayısı 0,40 ve aşınma oranı 0,38X10-7 cm3/Nm maksimum elde edilmiştir. ORCID NO: 0000-0001-8427-5164
Anahtar Kelimeler: Anahtar kelimeler: Fren balatası, Sürtünme katsayısı, Aşınma oranı, Otomotiv, Bentonit.
|
