Bu çalışmada, alüminyum esaslı akü taşıyıcı taban sacının üretimi için düşük maliyetli, kaliteli ve yenilikçi bir kalıp geliştirilmesi amaçlanmıştır. Çalışma konusu olan akü taşıyıcı taban sacı parçasının çok sığ formlardan oluşması ve parça ebatlarının 2000x1020 mm olması, parçanın yeterli gerilememesi ve geri esneme oranının yüksek olması dikkate alınarak gerekli çalışma ve geliştirmeler planlanmıştır. Çalışma konusu olan parça geometrisi bir takım teknik zorluklar ve tasarım kısıtları (incelme, geri esneme, şekillendirme yükü, düşük şekillendirme oranına sahip Al alaşımı) içermektedir. Bu kapsamda, sırasıyla, ön fizibilite ve etüt çalışmaları, tasarım, metot ve simülasyon çalışmaları, 2D ve 3D metot çalışmaları, kalıp tasarımları, simülasyon ortamında şekillendirme analizi, prototip kalıp hazırlama, kalıp modeli hazırlama ve döküm, talaşlı imalat ile işleme, pilot üretim faaliyetleri, pres altı deneme baskılarının alınması, kalıp revizyonları, sac parçaya yönelik ölçümler ve iyileştirme çalışmaları, ölçme ve kontrol faaliyetleri gerçekleştirilmiştir. Bilgisayar destekli simülasyon çalışmaları kapsamında pozisyon ve çekme doğrulaması yapılmasına rağmen, prototip üretim safhasında da pres yüklemesinin parça pozisyonlarından etkilenmemesi ve yükü homojen dağıtılmasının sağlanmasına yönelik proses iyileştirme çalışmaları üzerinde odaklanılmıştır. Pres vuruş sayısı ve birim zamanda üretilecek parça sayısı dikkate alınarak düşük maliyetli özgün çözüm önerileri oluşturulmuştur. Simülasyon destekli tasarım ve imalat faaliyetleri temelinde optimum şartların sağlandığı çözüm önerisi uygulanarak rekabetçi bir kalıp geliştirilmesi sağlanmıştır. Söz konusu çalışmanın tamamlanmasıyla, şekillendirilmesi sırasında istenmeyen geri esneme oranları meydana gelen akü taşıyıcı taban sacının gerçek üretim koşullarında imal edilmesi sağlanmıştır. Şekillendirme sınır diyagramına göre minimum, maksimum gerilme miktarları ve incelme miktarı tayin edilmiş olup, elde edilen değerlerin istenilen seviyelerde olduğu saptanmıştır.
Anahtar Kelimeler: Plastik Deformasyon, Geri Yaylanma, Akü Taşıyıcı Taban Sacı, Yenilikçi Proses, Özgün Kalıp Tasarımı
|
