Deprem, yapıların ömrü boyunca en çok karşılaştığı en büyük sorunlardan biridir. Yapılar üzerindeki deprem etkilerini azaltabilmek için bilim insanları birçok çalışma yapmıştır. Bu alanda yapılan çalışmalarda, yapının rijitliğini ve sünekliğini arttırarak depreme karşı daha dayanıklı yapılar oluşturmak amaçlanmıştır. Yapılara etki eden deprem kuvveti yapının kolon, kiriş gibi taşıyıcı elemanlarına atalet kuvvetleri oluşturur. Oluşan bu atalet kuvvetlerini en aza indirmek için deprem ivmesinin yapı üzerindeki etkisi de azaltılmalıdır. Bu etkilerin azaltılmasında birçok farklı yöntem kullanılmaktadır. Fakat bu özelliklere uygun yapı tasarımını oluşturmak çok maliyetli ve uygulaması zor olmaktadır. Teknolojinin gelişmesi ile beraber yeni yöntemler geliştirilmiştir. Deprem etkilerine karşı bina dayanımını arttırmak yerine deprem etkilerini azaltmak veya bu etkilere karşı kuvvet oluşturulması amaçlanmıştır. Sismik yalıtım sistemleri adı verilen bu uygulamalar ile beraber daha güvenli yapılar inşa edilmiş can ve mal güvenliği sağlanmıştır. Bu yöntemler, aktif kontrol ve pasif kontrol sistemleri olarak ikiye ayrılmaktadır. Bu çalışmamızda, sismik yalıtım sistemlerinden biri olan pasif kontrol sistemlerinin olumlu ve olumsuz yönlerinden, taban izolasyon sistemlerinin yapılara etkisinden ve en çok kullanılan sismik izolasyon yöntemi olan kauçuk taban yalıtım sistemlerinden bahsedilmiştir. Sonlu elemanlar metodu ile SAP2000 programında 5 katlı yapıya izolatör eklenmeden ve izolatör eklenerek ilk 5 periyota göre değerler hesaplanmış ve sonuçlarının karşılaştırılması yapılmıştır. Analiz sonuçlarına göre, izolatörlü yapının izolatörsüz yapıya göre daha güvenli tarafta olduğu görülmüştür.
Anahtar Kelimeler: Sismik Yalıtım Sistemi, Taban İzolasyon Sistemi, Betonarme, Pasif Kontrol Sistemi, Sonlu Elemanlar Metodu
|
