Salýncak kollarý, tekerleklerin manevra kabiliyeti için gerekli olan serbestlik derecelerinin süspansiyon sistemine kazandýrýlmasý iþlevini yerine getiren baðlantý elemanlarýdýr. Salýncaklarýn gövde ve tekerlek baðlantý noktalarýnýn hassas olarak üretilmesi, sürücü komutlarýn tekerleklere iletilmesi, sürüþ güvenliði ve sürücü konforu açýsýndan büyük öneme sahiptir. Salýncaklarýn gövde ile baðlantýsýný saðlayan burçlar, borularýn üzerine kaplanan hiperelastik bir parçadan oluþmaktadýr. Bu yapýda, burç borusunun iç çapý, gövde baðlantýsýný saðlayan pernolarý taþýrken, dýþ çapý ise hiper elastik malzeme vasýtasý ile salýncak flanþlarýna geçirilmektedir. Bu niteliði ile borunun iç ve dýþ çapý ile iki ucundaki yüzeyler eksenel ve radyal yönlerdeki serbestlik derecelerini belirlemektedir.
Bu çalýþmada, salýncak kolu üzerinde bulunan burç borularýnýn düþük maaliyet ve yüksek üretim adetlerinin saðlanmasý için kullanýlacak þekillendirme yaklaþýmlarý incelenmiþtir. Bu yaklaþýmlar dahilinde talaþlý imalata alternatif olarak kullanýlabilecek iki aþamadan oluþan bir þekillendirme prosesi tasarlanmýþ ve sonlu elemanlar analizleri ile incelenmiþtir. Elde edilen sonuçlara göre salýncak kolu burç borularýnýn þekillendirilmesinde birim maaliyetin düþürülmesi ve ürün performansýnýn eniyileþtirilmesi bakýþ açýsýna göre radyal yönde açýlabilir nitelikteki kalýplarýn rijitliklerinin son derece önemli olduðu görülmüþtür. Bunun yanýnda, geliþtirilen kalýplama yaklaþýmýnda deformasyon homojenliðinin saðlanmasý ve malzeme akýþýnýn kontrol edilmesi için þekillendirme sýrasý ve stratejilerinin önemli olduðu görülmüþtür. Geliþtirilen þekillendirme prosesi ile hata oraný en aza indirilmiþ, endüstriyel olarak kullanýlabilir nitelikte bir þekillendirme sistematiði önerilmiþtir.
Anahtar Kelimeler: Burç, Metal Þekillendirme, Alt Salýncak Kolu, Otomotiv
|