Küresel ýsýnma ve iklim deðiþikliði sýcaklýk, yaðýþ, buharlaþma vb. gibi çeþitli parametreler üzerinde yapýlan çalýþmalar sonucunda tespit edilebilmektedir. Bu açýdan Akdeniz Bölgesi, artan hava sýcaklýðý ve görülen ekstrem hava olaylarý nedeniyle özellikle dikkat çekmektedir. Gerçek yaþamda karþýlaþýlan mühendislik, sigortacýlýk, finans, ekonomi, týbbi bilimler, biyolojik çalýþmalar ve daha birçok farklý alanlarda olduðu gibi çevre ile alakalý alanlarda da elde edilen veri setlerinin tanýmlanmasý ve hakkýnda tahminler yapýlmasý için çok sayýda çeþitli klasik daðýlýmlardan faydalanýlmaktadýr. Bir özellikle ilgili ölçüm deðerlerinin hangi olasýlýk daðýlýmýna uygun olduðunun bilinmesi durumu, o özellikle ilgili tahminler yapmak açýsýndan daha kolay olmasý nedeniyle önem teþkil etmektedir. Bu çalýþmada, Antalya ili için belirlenen hava sýcaklýk verilerinin hangi sürekli daðýlýma uygunluk gösterdiði incelenmektedir. Ýstatistiksel teknikler kullanýlarak veri setine en iyi uyum saðlayan olasýlýk daðýlýmýný tespit ederek istatistiksel analizinin yapýlmasý amaçlanmaktadýr. Veri setinin daðýlýmlarýný incelemek için R paket programýnda “Newdistns” paketinde bulunan daðýlýmlar kullanýlmýþtýr. Normal, Üstel, Gamma, Weibull ve Lognormal daðýlýmlarý ele alýnarak, belirlenen hava sýcaklýk veri seti için hangi daðýlýmýn en uygun olduðuna bakýlmýþ ve bu aþamada uyum iyiliði testlerinden Kolmogorov-Smirnov testi kullanýlmýþtýr. Elde edilen sonuçlara göre, belirlenen sýcaklýk verilerinin uyum iyiliði testine göre normal daðýlýma uygunluk gösterdiði sonucuna ulaþýlmýþtýr. Maksimum sýcaklýk miktarýnýn modellenmesi için ise, Block Maxima yöntemi kullanýlmýþtýr. ORCID NO: 0000-0003-3886-3074
Anahtar Kelimeler: Uç Deðer, Block-Maxima Yöntemi, Uyum Ýyiliði Testleri
|
