Endüstrideki düzenlemelerin çok daha katý ve uygulamalarýn oldukça talepkâr olduðu günümüzde metalik bileþenlerin çapak alma, parlatma, þekillendirme ve akýþ parametrelerini kapsayan bitirme iþlemleri imalatta daha da önemli rol almaya baþlamaktadýr. Kompakt, karmaþýk ve iþlemesi zor geometrilere sahip ürünler bu iþleri daha da zorlaþtýrmaktadýr. Aþýndýrýcý Akýþ ile Ýþleme (AFM) iþlemi, özellikle karmaþýk iç þekillerde ve hedeflenen yüzey parametrelerinin zorluklarý için parlatma ve çapak alma iþlemlerinde kullanýlan bir iþleme prosesidir. Bu proseste yüksek basýnç altýnda bir aþýndýrýcý akýþkan macun sývýsý kullanýlarak karmaþýk geometrideki parçanýn yüzey parlatýlmasý ve çapaklarýnýn alýnmasý gerçekleþtirilebilmektedir. Bu proses sayesinde dahili ve harici olmak üzere eriþilemeyecek yerlerde bulunan yüzey özelliklerine müdahale edilebilmektedir.
Bu çalýþmada dizel yakýtlý taþýtlarda kullanýlan enjektör gövdesinin imalatýnda tercih edilen AFM prosesinin incelenmesi ve optimizasyonu ele alýnmaktadýr. Enjektör gövdesinin talaþlý imalat yöntemi ile üretilmesinin ardýndan yaklaþýk 1.6 mm çapýndaki iç delikte istenilen yüzey pürüzlülüðü ve köþe radyuslerýnýn elde edilebilmesi için AFM prosesi uygulanmaktadýr. Bu sayede yüksek basýnç (80 bar) altýnda akýþkan aþýndýrýcý macun düþük çaptaki yüzeyden birkaç çevrimde geçirilerek yüzey özellikleri saðlanmaktadýr. Ýnceleme ve optimizasyon iþlemlerinin gerçekleþtirilebilmesi amacýyla AFM prosesi ANSYS yazýlýmý kullanýlarak modellenmiþ ve sanal ortamda simüle edilmiþtir. Bununla birlikte kullanýlan macunun özellikleri karþýlaþtýrýlmýþ ve kullanýlan parametrelerin gerçek durum ile yakýnsamasý gerçekleþtirilmiþtir. Bu sayede AFM prosesi için kullanýlan parça dizme fikstürü tasarýmýnda akýþkan macunun fikstür içerisindeki akýþ güzergahlarý inceleme fýrsatý elde edilmiþtir. Fikstür içerisindeki akýþkan incelendiðinde, akýþkanýn fikstür içerisindeki boþ hacmi doldurmak için oldukça zaman harcadýðý ve ayný zamanda akýþkanýn istenilenin aksine parça deliklerine yönlenmesinin zorlaþtýðý görülmektedir. Bu durum ele alýndýðýnda fikstür tasarýmý yeniden ele alýnmýþ ve revizyon yapýlarak iç hacmin optimum düzeye getirilmesi amaçlanmýþtýr. Yeni tasarýmlara göre yapýlan simülasyonlar incelenmiþ ve optimum fikstür parametreleri elde edilmiþtir.
Anahtar Kelimeler: AFM, Yüzey Ýþleme, Akýþkanlar Mekaniði
|
