Otomotiv sektöründe artan rekabet ve düþen kâr marjlarý nedeniyle kalýp tasarýmý ve sac metal parça üretimi otomotiv endüstrisinde araç geliþtirme sürecinde maliyet ve zaman açýsýndan önem teþkil etmektedir. Özellikle kalýp pres altý çalýþma süreleri parça ve yatýrým maliyetlerini etkileyen en önemli unsurlardan biridir. Projelerde pres altý çalýþma süresi, parça geometrisi zorluðuna göre deðiþmekte ve tasarým aþamasýnda dikkat edilen 'pres yük daðýlýmý hesaplama' ile ilgilidir. Dengesiz yük daðýlýmlarý sonucu pres yataklarýnda oluþan boþluklar, pres toleranslarýný bozmakta ve kalýptan çýkan parçalarda çapak gözlemlenmektedir. Asimetrik yük ile presten beklenen elde edilememektedir. Aþýnmýþ yataklar her üretilen parçada ayný kaliteyi saðlayamamaktadýr. Pres rijitliklerinin uygun olmamasý firmalar için üretim aþamasýnda engel olmakta ve bu aksaklýklar yüzünden birim parça maliyetleri artarak, kârlýlýk azalmaktadýr. Pres altýnda kalýplama yapýlýr iken, kalýbýn prese uygulayacaðý bir karþý yük bileþkesinin konumu kesin ve net þekilde olmamaktadýr. Tekil kalýplarda veya yan yana transfer hat setlerinde bu karþý yüklerin bileþkesinin pres merkezine yakýn bir konumda olmasý istenir. Bu çalýþmada pres tabla ölçülerine belirli bir oranda eþit bir çerçeve belirlemek ve yükü bu çerçeve içinde tutmak hedef olacak þekilde, yazýlým ile kalýp tasarýmýna müdahale edilerek, kalýp elemanlarýnýn konumlarý en doðru noktada bileþke kuvvet konumlandýrýlarak, asimetrik kuvvetler engellenmiþ ve en doðru yaklaþýmlar ile yük dengelemesi mümkün olmuþtur. Yazýlým ile öngördüðümüz tasarýmda, kalýp elemanlarýnýn pres yük dengelemesi hýzlýca hesaplanarak, uygun pres yük dengesinin saðlanýp saðlanmadýðý kontrol edilmiþtir. ORCID NO: 0000-0002-2685-5424
Anahtar Kelimeler: Sac þekillendirme, pres, yük dengesi, kalýp
|
