Vinçli sistem tasarýmlarýndaki tahrik mekanizmasý, hareket ettirilen yapýyý operasyon konumunda tutmak veya operasyon konumundan, park pozisyonuna getirmek üzere tasarlanýr. Gemilerde borda açýsýnýn yön deðiþtirdiði çene hattýna sahip teknelerde çene hattýnýn üzerinde konumlanacak ve açýlarak, operasyon saðlayacak ekipman tasarýmlarýnda ekipmanýn açýlabilmesi için hareket edecek yapýnýn aðýrlýk merkezinin dönme ekseni ardýna geçerek, kendi aðýrlýðýyla hareketlenene kadar daima tahrik edilmesini veya itilmesini saðlayacak mekanik mühendislik çözümleri önemli bir gereksinim olarak karþýmýza çýkmaktadýr. Bu doðrultuda, elektrik motoru tarafýndan tahrik edilen tamburda sarýlan çelik halatýn makara üzerinden kaymasý sebebiyle itme gücü olmadýðýndan harici bir tahrik ile yapýnýn belirli bir seviyeye kadar açýlmasýný saðlayacak tasarým çözümleri ve yeterli mekanik kuvvetin oluþturulmasý önemli bir mühendislik problemidir. Hareket ettirilecek yapýnýn aðýrlýðý, olasý sürtünme kuvvetleri, dýþ atmosferik koþullar ve ilave kayýplar dikkate alýnarak uygun emniyet katsayýlarýnýn belirlenmesi güvenilir tasarým için bir zorunluluktur. Bunun yanýnda hareketli yapýnýn aðýrlýðý ile dönme merkezi üzerinde oluþan moment, temel bir tasarým kriteridir. Bu moment, hareketli yapýnýn aðýrlýk merkezinin dönme eksenine yaklaþmasý sonucu kuvvet kolunun kýsalmasý ile azalacaktýr. Dolayýsý ile hareketli yapýnýn kursuna baðlý deðiþen momentin deðiþim grafiði belirlenmeli ve moment grafiði oluþturulmalýdýr. Yapýlacak tasarým faaliyetinde hareketli yapýnýn park pozisyonundan, aðýrlýk merkezinin dönme ekseninin ardýna geçerek yapýnýn devrilme aþamasýna geçtiði pozisyona kadar oluþan momentten daha büyük bir moment oluþturarak, uyumlu ve deðiþken tepki verecek bir itme mekanizmasý oluþturulmalýdýr. Bu tasarým ve analiz çalýþmasýnda hareketli yapýnýn aðýrlýðý ile dönme merkezi üzerinde oluþan momentten daha büyük bir moment oluþturulacak ve ihtiyaç duyulan momentin deðiþimi ile uyumlu deðiþim gösterecek moment grafiði oluþturulacaktýr. Bu doðrultuda, ters taraftan yapýyý çekecek ve açabilecek yay seçimi ile ihtiyaç duyulan momentten daha büyük bir moment oluþturulmuþtur. Bu þekilde itme yetisi olmayan vinçli, halatlý sistemlerin ters açý bölgesi geçilene kadar (yapýnýn halatlý çekme pozisyonuna getirilmesi) tahrik edilerek açýlmasý için mekanik tasarýma dayalý bir mühendislik çözümü saðlanmýþtýr.
Anahtar Kelimeler: Vinç, Mekanik Tasarým, Deðiþken Moment, Karþý Denge Sistemi
|
