Deprem esnasýnda yapýsal olmayan elemanlarýn (yangýn söndürme sistemleri, elektrik ve mekanik tesisat elemanlarý vb.) bütünlüðünün ve iþlevselliðinin korunmasý, bu sistemlerin deprem esnasýnda ve/veya sonrasýnda sebep olabilecekleri can ve mal kayýplarýný minimize etmek bakýmýndan oldukça önemlidir. Bu, ancak sözü edilen elemanlarýn deprem anýndaki davranýþlarýnýn baðlý bulunduklarý yapý ile birlikte incelenmesi ve bütüncül biçimde anlaþýlmasýyla mümkündür. Ancak, büyük riskler taþýmalarýna raðmen, literatür araþtýrmasý yapýldýðýnda yapýsal olmayan elemanlarýn davranýþýna dair çalýþmalarýn, yapýsal elemanlarýn deprem davranýþýna dair yapýlan çalýþmalara kýyasla az sayýda ve oldukça kýsýtlý bir çerçevede olduðu görülmüþtür. Bu çalýþmada, ulusal (Türkiye Bina Deprem Yönetmeliði, 2018) ve uluslararasý (The American Society of Civil Engineers 7, 2016) bina yönetmeliklerinde aský sistemlerinin tasarýmý için verilen temel ivme deðerlerinin elde edildiði doðrusal dinamik analiz yöntemi ile elde edilen sismik talepler, doðrusal olmayan yöntemlerle elde edilen tepkiler karþýlaþtýrýlarak, doðrusal yöntemin duyarlýlýðýnýn incelenmesi ve öncü uluslararasý yönetmelikler ile karþýlaþtýrýlýp yorumlanmasý amaçlanmaktadýr. Bu amaçla, çoklu boru sistemine sahip mekanik aský sistemlerinin kullanýldýðý altý katlý tipik bir çelik ofis binasýnýn doðrusal ve doðrusal olmayan dinamik analiz yöntemleri kullanýlarak deprem davranýþlarý karþýlaþtýrýlacaktýr. Yapýlcak deðerlendirmede, geçmiþte meydana gelmiþ en az on farklý deprem ivme kaydý dikkate alýnarak yapýsal ve yapýsal olmayan elemanlarda ortaya çýkmasý beklenen yatay ivme ve göreli kat ötelemesi talepleri elde edilerek, karþýlaþtýrmalý olarak sunulacaktýr.
Anahtar Kelimeler: Yapýsal Olmayan Elemanlar, Mekanik Aský Sistemleri, Ývme Talebi, Göreli Öteleme Talebi
|
