Otomobillerde kullanýlan fren balatalarý fren sisteminin en önemli parçalarýndan birisi olarak kabul edilir. Ýçeriði farklý özelliklerdeki maddelerden oluþan fren balatalarýnda asbest kullanýmý çeþitli saðlýk sorunlarýndan dolayý ülkelerin çoðunda yasaklanmýþtýr. Fren balatalarýnda sürtünme katsayýsý ve aþýnma oranýnýn belirli deðerler arasýnda olmasý istenilmektedir. Ýstenilen standartlarda fren balatasý özelliklerini saðlamak için araþtýrmacýlar ve endüstriyel firmalar yoðun bir çalýþma içerisindedirler. Literatürde yapýlan araþtýrmalarda fren balatasý içeriðini oluþturan malzemeler belirlenmeye çalýþýlmaktadýr. Araþtýrmacýlar tarafýndan farklý malzemelerin yaný sýra kil grubu malzemeler de fren balatasý içeriðinde kullanýlmakta olup, bu malzemeler ile çeþitli fren balatalarý geliþtirilmiþtir. Bu çalýþmada kullanýlan bentonit kili endüstride boya sektöründen çimento sektörüne kadar çok çeþitli alanlarda yoðun bir kullanýma sahiptir. Kil esaslý bir madde olan ve endüstride çeþitli alanlarda yoðun bir kullaným alanýna sahip olan bentonit kili esaslý asbest içermeyen fren balata numuneleri sýcak kalýplama yöntemi ile üretilmiþtir. Üretilen fren balatasý numunelerinin Arþimet prensibine göre yoðunluklarý, fren balata test cihazýnda sürtünme katsayýsý ve aþýnma oranlarý ile numunelerin aþýnan yüzeylerinin mikroskobik görüntüleri taramalý elektron mikroskobu (SEM) ile incelenmiþtir. Yapýlan çalýþmada bentonit esaslý fren balatalarýnýn literatürde yapýlan çalýþmalara benzer bir sürtünme katsayýsý ve aþýnma oraný sergiledikleri ve otomobillerde fren balatasý olarak kullanýlabilecekleri belirlenmiþtir. %20 bentonit içeren numunede ortalama sürtünme katsayýsý 0,40 ve aþýnma oraný 0,38X10-7 cm3/Nm maksimum elde edilmiþtir. ORCID NO: 0000-0001-8427-5164
Anahtar Kelimeler: Anahtar kelimeler: Fren balatasý, Sürtünme katsayýsý, Aþýnma oraný, Otomotiv, Bentonit.
|
