Bu çalýþmada, alüminyum esaslý akü taþýyýcý taban sacýnýn üretimi için düþük maliyetli, kaliteli ve yenilikçi bir kalýp geliþtirilmesi amaçlanmýþtýr. Çalýþma konusu olan akü taþýyýcý taban sacý parçasýnýn çok sýð formlardan oluþmasý ve parça ebatlarýnýn 2000x1020 mm olmasý, parçanýn yeterli gerilememesi ve geri esneme oranýnýn yüksek olmasý dikkate alýnarak gerekli çalýþma ve geliþtirmeler planlanmýþtýr. Çalýþma konusu olan parça geometrisi bir takým teknik zorluklar ve tasarým kýsýtlarý (incelme, geri esneme, þekillendirme yükü, düþük þekillendirme oranýna sahip Al alaþýmý) içermektedir. Bu kapsamda, sýrasýyla, ön fizibilite ve etüt çalýþmalarý, tasarým, metot ve simülasyon çalýþmalarý, 2D ve 3D metot çalýþmalarý, kalýp tasarýmlarý, simülasyon ortamýnda þekillendirme analizi, prototip kalýp hazýrlama, kalýp modeli hazýrlama ve döküm, talaþlý imalat ile iþleme, pilot üretim faaliyetleri, pres altý deneme baskýlarýnýn alýnmasý, kalýp revizyonlarý, sac parçaya yönelik ölçümler ve iyileþtirme çalýþmalarý, ölçme ve kontrol faaliyetleri gerçekleþtirilmiþtir. Bilgisayar destekli simülasyon çalýþmalarý kapsamýnda pozisyon ve çekme doðrulamasý yapýlmasýna raðmen, prototip üretim safhasýnda da pres yüklemesinin parça pozisyonlarýndan etkilenmemesi ve yükü homojen daðýtýlmasýnýn saðlanmasýna yönelik proses iyileþtirme çalýþmalarý üzerinde odaklanýlmýþtýr. Pres vuruþ sayýsý ve birim zamanda üretilecek parça sayýsý dikkate alýnarak düþük maliyetli özgün çözüm önerileri oluþturulmuþtur. Simülasyon destekli tasarým ve imalat faaliyetleri temelinde optimum þartlarýn saðlandýðý çözüm önerisi uygulanarak rekabetçi bir kalýp geliþtirilmesi saðlanmýþtýr. Söz konusu çalýþmanýn tamamlanmasýyla, þekillendirilmesi sýrasýnda istenmeyen geri esneme oranlarý meydana gelen akü taþýyýcý taban sacýnýn gerçek üretim koþullarýnda imal edilmesi saðlanmýþtýr. Þekillendirme sýnýr diyagramýna göre minimum, maksimum gerilme miktarlarý ve incelme miktarý tayin edilmiþ olup, elde edilen deðerlerin istenilen seviyelerde olduðu saptanmýþtýr.
Anahtar Kelimeler: Plastik Deformasyon, Geri Yaylanma, Akü Taþýyýcý Taban Sacý, Yenilikçi Proses, Özgün Kalýp Tasarýmý
|
