Bu çalýþmada otomotiv sanayinde kaynak prosesleri için enerji verimliliðinin arttýrmasý amacýyla smart blok kullanýlarak nokta kaynak parametrelerinin deðerlendirilmesi yapýlmýþtýr. Deney tasarýmý için L18 Taguchi metodu kullanýlmýþtýr. Deney çalýþmasýnýn sonuçlarý; kaynak iþlemi yapýlmýþ numunelerin kaynak çekirdek çaplarý ölçülerek deðerlendirilmiþtir. Nokta kaynak iþlemi sýrasýnda smart blok ile kep yüzeylerinin düzgünlüðü, kuvvet ve akým deðerleri belirlenen ölçüm periyotlarýnda kontrol edilmektedir. Ölçüm periyotlarýný belirlemek için yapýlan çalýþmada; kaynak elektrotunu 70 punta ve 120 punta sonrasýnda bilenen elektrotun, farklý kaynak akýmý ve kaynak sürelerinde çalýþmasý sonucunda kaynak çekirdek çaplarý ölçülmüþtür. Çalýþmada impuls deðeri ve kaynak baský kuvveti sabit deðerlerdir ve sýrayla 2 ve 330 daN olarak seçilmiþtir. Sac-saca punta prosesinin deneysel sonuçlarý incelenerek belirlenen tolerans sýnýrlarý içinde en büyük çekirdek çapý deðerine göre sinyal/gürültü (S/N) oraný ve varyans analizi (ANOVA) ile deðerlendirilmiþtir. Kaynak parametreleri üzerindeki en büyük etkinin kaynak zamaný olduðu sonucuna ulaþýlmýþtýr. L18 Taguchi yaklaþýmýyla 70 puntadan sonra yapýlan bileme iþleminin, kaynak akýmý için 8 kA ve kaynak zamaný için ise 100 ms’nin optimum deðerleri vereceði görülmüþtür. Çekirdek çaplarý incelendiðinde ise kaynak elektrotunun 120 punta sonrasýndaki bileme deðerlerinin kaynak kalitesini saðladýðý sonucuna ulaþýlmýþtýr. Bu nedenle 120 punta için de optimum deðerler ayný kalmaktadýr. Bileme frekansýnýn düþürülmesi ile üretim kayýplarýnýn önüne geçilmiþ ve bileme çakýsýnýn da ömrü artmýþtýr. Çalýþma sonucunda 100.000 adet/yýl üretim için punta kopma kalitesizlik maliyetinden 13.200 €/4 yýl kazanç saðlanmasý hedeflenmektedir. ORCID NO: 0000-0001-9927-3268
Anahtar Kelimeler: Smart Blok, Taguchi Deney Tasarýmý, Nokta Kaynaðý
|
