Bu çalýþmada, elektrokimyasal oksidasyon, ultrases ve ultrases destekli elektrokimyasal oksidasyon (sonoelektrokimyasal) ile metil oranjýn sulu çözeltilerden giderimi araþtýrýlmýþtýr. Elektrokimyasal (EC) ve sonoelektrokimyasal (USEC) oksidasyon ile yapýlan arýtma iþlemlerinde iletkenliði ve oksidasyon potansiyeli yüksek rutenyum-iridyum kaplý titanyum elektrotlar kullanýlmýþtýr. Ultrasonik uygulama ise yüksek frekanslý (> 500 kHz) ultrases cihazý ile gerçekleþtirilmiþtir. Kesikli reaktör düzeneðinde gerçekleþtirilen deneysel çalýþmalar kapsamýnda akým yoðunluðu, ultrasonik frekans, güç ve elektroliz süresi gibi parametreler incelenmiþtir. Metil oranjýn EC ve/veya USEC ile arýtýmýnda elektrolit dozu (NaCl) için 2g/L, akým yoðunluðu için 1 Amper, ultrasonik frekans ve güç için 583 kHz ve %80 genlik optimum deðerler olarak belirlenmiþtir. Elektrokimyasal oksidasyon ile 60 dk sonunda renk %99, TOK ise %31 civarýnda giderilmiþtir. Benzer deneysel koþullarda sonoelektrokimyasal oksidasyon ile yine %99 üzerinde renk ve %29 civarýnda TOK giderimi elde edilmiþtir. Ultrases arýtýmý ile ise önemli sayýlabilecek oranda bir renk veya TOK giderimi gerçekleþmemiþtir. Bu sonuçlardan da anlaþýlacaðý üzere metil oranjýn elektrokimyasal arýtýmýnda ultrasesin TOK veya renk giderimine önemli bir etkisi olmamýþtýr. Fakat sonoelektrokimyasal oksidasyon ile metil oranjýn daha yüksek oranlarda biyo-parçalanabilir ara ürünlere dönüþme ihtimali söz konusu olabilir. Diðer bir ifadeyle sonoelektrokimyasal oksidasyon arýtma ile atýksuyun biyolojik arýtýlabilirliði iyileþtirilebilir. Sonuç olarak metil oranj ihtiva eden sulu çözeltilerde uygun iþletme maliyetiyle renk giderimi için ultrases uygulamasýna gerek olmadýðý ve elektrokimyasal oksidasyon prosesinin tek baþýna yeterli ve ekonomik olduðu anlaþýlmýþtýr. Kýsa proses zamaný gerektirmesi, basit ekipman ihtiva etmesi, daha az çamur oluþumu ile sonuçlanmasý gibi avantajlarý ile elektrokimyasal oksidasyon prosesi metil oranj içerikli çözeltilerin renk gideriminde oldukça yüksek verim saðlamýþtýr.
Anahtar Kelimeler: Elektrokimyasal Arýtma, Sonoelektrokimyasal Arýtma, Elektrokimyasal Oksidasyon
|
