Deprem, yapýlarýn ömrü boyunca en çok karþýlaþtýðý en büyük sorunlardan biridir. Yapýlar üzerindeki deprem etkilerini azaltabilmek için bilim insanlarý birçok çalýþma yapmýþtýr. Bu alanda yapýlan çalýþmalarda, yapýnýn rijitliðini ve sünekliðini arttýrarak depreme karþý daha dayanýklý yapýlar oluþturmak amaçlanmýþtýr. Yapýlara etki eden deprem kuvveti yapýnýn kolon, kiriþ gibi taþýyýcý elemanlarýna atalet kuvvetleri oluþturur. Oluþan bu atalet kuvvetlerini en aza indirmek için deprem ivmesinin yapý üzerindeki etkisi de azaltýlmalýdýr. Bu etkilerin azaltýlmasýnda birçok farklý yöntem kullanýlmaktadýr. Fakat bu özelliklere uygun yapý tasarýmýný oluþturmak çok maliyetli ve uygulamasý zor olmaktadýr. Teknolojinin geliþmesi ile beraber yeni yöntemler geliþtirilmiþtir. Deprem etkilerine karþý bina dayanýmýný arttýrmak yerine deprem etkilerini azaltmak veya bu etkilere karþý kuvvet oluþturulmasý amaçlanmýþtýr. Sismik yalýtým sistemleri adý verilen bu uygulamalar ile beraber daha güvenli yapýlar inþa edilmiþ can ve mal güvenliði saðlanmýþtýr. Bu yöntemler, aktif kontrol ve pasif kontrol sistemleri olarak ikiye ayrýlmaktadýr. Bu çalýþmamýzda, sismik yalýtým sistemlerinden biri olan pasif kontrol sistemlerinin olumlu ve olumsuz yönlerinden, taban izolasyon sistemlerinin yapýlara etkisinden ve en çok kullanýlan sismik izolasyon yöntemi olan kauçuk taban yalýtým sistemlerinden bahsedilmiþtir. Sonlu elemanlar metodu ile SAP2000 programýnda 5 katlý yapýya izolatör eklenmeden ve izolatör eklenerek ilk 5 periyota göre deðerler hesaplanmýþ ve sonuçlarýnýn karþýlaþtýrýlmasý yapýlmýþtýr. Analiz sonuçlarýna göre, izolatörlü yapýnýn izolatörsüz yapýya göre daha güvenli tarafta olduðu görülmüþtür.
Anahtar Kelimeler: Sismik Yalýtým Sistemi, Taban Ýzolasyon Sistemi, Betonarme, Pasif Kontrol Sistemi, Sonlu Elemanlar Metodu
|
