Dalgakýranlar kýyý alanlarýnda birçok amaçla kullanýlmakta olup temel amacý dalgalara karþý koruma saðlamaktýr. Ancak dalgakýranlar; amaca, konuma, zemin özelliklerine, hidrolik þartlara, çevresel etkilere, estetiðe, malzeme teminine, maliyete baðlý olarak çok çeþitli kesitlerde ve malzemelerden imal edilebilmektedir. Geleneksel taþ dolgu, beton bloklu, düþey yüzlü, kompozit, basamaklý, yüzen, batýk ya da alçak kretli, pnömatik gibi birçok farklý kesit tercih edilebilmektedir. Kýyý alanlarýnda yer alan bu yapýlar dalga etkilerine maruz olduklarýndan dalga ile etkileþimleri ve stabiliteleri sürekli olarak gerek doðada yapýlan ölçümlerle gerekse laboratuvar ortamlarýnda araþtýrýlmaktadýr. Taþ dolgu dalgakýranlar, farklý aðýrlýk sýnýflarýndaki taþ ve/veya beton elemanlarýn katmanlar halinde deniz tabanýna belli kurallar çerçevesinde yýðýlmasýyla inþa edilmektedir. Koruyucu tabaka eleman aðýrlýðýnýn belirlenebilmesi sonucunda kesitteki diðer katmanlarda kullanýlan taþ aðýrlýklarý belirlenmektedir. Oluþturulan modelde koruyucu tabaka eleman aðýrlýðý; farklý yöntemlerle hesaplanmakta, yöntemin sýnýr þartlarýna uygun olmasý koþuluyla en az aðýrlýðý veren yöntem ile belirlenmektedir. Koruyucu tabaka taþ aðýrlýðýna göre yapýnýn kesit parametreleri uluslararasý yönetmeliklerde yer alan kesit ölçülerine göre hesaplanmaktadýr. Hidrolik performans tasarýmý en verimli yöntem ile hesaplanarak kesit tasarýmýnda girdi olarak kullanýlmaktadýr. Modelde; dalga karakteristikleri, yapý derinliði, yapý þev eðimi, yapý geçirgenliði, koruyucu eleman özellikleri, fýrtýna süresi, hasar seviyesi parametresi, su seviyesi deðiþimi, tolerans debisi deðerleri manuel olarak girilerek geleneksel taþ dolgu dalgakýran tasarýmýna dair tüm deðerler, ölçüler hesaplanarak grafik halinde çýktý olarak verilmektedir. Ayrýca tasarýmýn en önemli görevlerinden biri ise en düþük maliyetli çözümü elde etmektir. Bu modül kullanýlarak parametre deðer deðiþimlerinin kesit hacmine ve eleman aðýrlýklarýna etkisi kolaylýkla gözlemlenebilmektedir. Bu nedenle alternatif kesitlere ait birim uzunluk için malzeme hacimleri bu hesaplamalar ile verilecektir.
Anahtar Kelimeler: Taþ Dolgu Dalgakýran Tasarýmý, Kesit Tasarýmý, Kesit Modelleme, Stabilite Ýfadeleri
|
