İş Sağlığı ve Güvenliği, alanı bütün dünyada olduğu gibi artık Ülkemizde de son derece önemli bir disiplinler arası bir alan olarak karşımıza çıkmaktadır. İş sağlığı ve güvenliği alanının da en önemli çalışması risk değerlendirmesi olarak görülmektedir. Objektif olarak yapılan risk değerlendirmesi birçok kazayı önceden alınacak tedbirler ile önlenebilmektedir. Tehlike ve risklerin bilimsel bir çalışma ile incelenmesi ve gerekli önlemleri almak, iş güvenliği açısından maddi ve manevi bir çok kazanç sağlayacaktır. Bu çalışmada makine ve metal sektöründe yeni nesil tezgâh olarak adlandırılan CNC Lazer kesim tezgâhında klasik risk değerlendirmesinden farklı olarak, genellikle Endüstri mühendisliği alanı başta olmak üzere son yıllarda sıklıkla kullanılan Çok Kriterli Karar Verme (ÇKKV) tekniklerinden SWARA ve ARAS yöntemlerini kararsız bulanık kümeler ile entegre ederek, tezgâhta risklerin önem sıralaması yapılarak riskler derecelendirilmiştir. Risk değerlendirmesini üç uzman tarafından yapılmıştır. Birinci uzman iş güvenliği uzmanı, ikinci uzman atölye şefi ve üçüncü uzman olarak CNC Lazer kesim tezgâhında çalışan ustabaşı oluşmaktadır. Uzmanlar tarından tezgâhta olabilecek en önemli altı risk tespit edilmiştir. Bu riskler Kararsız Bulanık Dilsel Terimler (KBDT) ile SWARA yöntemi kullanılarak, risklerin ağırlıklandırılması yapılmıştır. Risklerin önem sıralaması ise KBD-ARAS yöntemi ile yapılmıştır. Risk değerlendirmesinde yöntemlerinden olan Finne-Kınney yönteminde kullanılan, olasılık, şiddet ve sıklık parametreleri AHP yöntemi ile Superdecisions yazılım programı kullanarak bulunmuştur. Uzman ağırlıklandırması ise CRITIC yöntemi ile yapılmıştır. Yapılan risk değerlendirmesi sonucu oluşan risk önem sırası, Finne-Kinney risk değerlendirme sonucu yapılan risk önem derecesi sıralaması ile karşılaştırılmıştır. KBD-SWARA/KBD-ARAS yöntemi ile önerilen risk değerlendirmesi uzmanların tereddüdünü minimize ederek daha objektif bir risk değerlendirme yapılmasına katkı sağlayacaktır. ORCID NO: 0009-0009-3910-0926
Anahtar Kelimeler: İş Sağlığı ve Güvenliği, KBD-SWARA, KBD-ARAS, CNC Lazer Kesim Tezgâhı
|
