Hidrolik sistemler, demir çelik, döküm, madencilik, gemi inşaatı, otomotiv, iş makinaları ve enerji sektörü gibi endüstrinin birçok alanında yaygın olarak kullanılmaktadırlar. Hidrolik sistemlerin en önemli bileşenleri, hidrolik silindirler ve hidrolik bloklardır. Hidrolik bloklar, hidrolik sistemlerde kullanılan pompa, silindir ve diğer elemanlar arasındaki sıvı akışını düzenlemektedir. Hidrolik bloklar ile sistemde kullanılan akışkanın hızı, yönü ve debisi kontrol edilebilmektedir. Hidrolik sistemin istenilen performansı yerine getirebilmesinde blokların doğru malzeme seçimi, tasarımı ve imalatı önemli parametrelerin başında gelmektedir. Hidrolik blokların malzeme seçimi yapılırken, hidrolik blokların çalıştığı çevre şartları ve ortamları, çalışma basıncı, blokların içyapı tasarımları, malzemelerin işlenebilirlikleri, hafifliği ve maliyeti en önemli faktörlerdendir. Hidrolik silindirler talep edilen basınç aralıklarında, çalıştıkları sistemlerde lineer hareket sağlarken, zaman zaman gerek silindir ve gerekse blok tarafı anlık yüksek basınçlara maruz kalabilmektedirler. Maruz kaldıkları yüksek basınçlarda hidrolik sistemi kusursuz çalıştırabilmeleri ve sürekli bir çalışma ortamı sağlayabilmek için doğru malzeme seçimi en önemli kriterlerin başında yer almaktadır. Malzeme seçiminde çoğunlukla hidrolik alanında çalışan uluslararası firmaların uzun yıllar boyunca tecrübe ettiği malzemeler, basınç değerine göre proje aşamasında seçilmekte olup, blok üretiminde genellikle dökme demir, çelik ve alüminyum alaşımı malzemeler kullanılmaktadır. Hidrolik blokların tasarımında genellikle 320 bar çalışma basıncına kadar dökme demir malzemeler, çalışma basıncının 320 bardan fazla olduğu durumlarda ve kırılma tokluğunun yüksek olması istenilen yerlerde çelik malzemeler tercih edilmektedir. Bu çalışmada, tasarımı yapılmış olan bir hidrolik sistemde kullanılacak olan hidrolik blok malzemesinin seçiminin nasıl yapıldığı, blok malzemelerinde doğru malzeme temini için kalite kontrol parametrelerinin neler olduğu, hidrolik blokların imalatları sonunda yapılan kalite kontrolleri hakkında bilgiler verilmiştir. ORCID: 0000-0003-2096-6075.
Anahtar Kelimeler: Hidrolik Blok, Malzeme Seçimi, Kalite Kontrol
|
