Orta karbonlu mikro alaþýmlý çelikler, yüksek mukavemet-aðýrlýk oraný, daha iyi süneklik, tokluk, kaynaklanabilirlik, kýrýlma tokluðu ve yorulma mukavemetinin bir kombinasyonunu sunar. Mikro alaþýmlý çelikler ayný anda deðiþik sertleþtirme mekanizmalarýnýn ve uygun termomekanik iþlemlerin uygulanmasý ile yüksek dayaným ve tokluk özelliklerine sahip bir malzeme grubudur. Bu çalýþmada mikro alaþýmlý çelik grubunda yer alan 38MnSiVS5 malzemesine literatürde çok çalýþmasý yapýlmamýþ kriyojenik iþlem uygulanmýþtýr. Böylece sýfýr altý sýcaklýkta çalýþan yerlerde malzemenin nasýl etkilendiði kristalografik olarak analiz edilmiþtir. Ýlk olarak analizler için uygun boyutta abrasiv ile kesilen malzemeler -80 ºC’ye soðutularak 2 saat kriyojenik iþlem (sýfýr altý iþlem) uygulanmýþtýr. Bazý grup malzemelerde kriyojenik iþlem uygulanmadan analizler için uygun boyutta kesilmiþtir. Kesilen numuneler klasik metalografik iþlemden (zýmparalama/ parlatma/daðlama) geçirilmiþtir. Metalografik iþlemin yapýlmasýyla mekanik özelliklerini belirlemek için her iki grup malzemenin HV 0.5 göre mikro sertlik deðerleri alýnmýþtýr. Mikro alaþýmlama terimi, çok düþük oranlarda Nb, V, ve Ti ilavesi anlamýna gelir. Bu elementlerin ilave edilmesiyle, kýsmen tane küçültme sertleþmesi ve karbürler, nitrürler veya karbonitrürler gibi partiküller oluþur. Bu nedenle metalografik iþlem sonrasý mikro sertlik deðerlerine bakýlmýþtýr. . Yapýlan iþlemler sonrasý malzemelerin kristalografik özellikleri X-Iþýný Kýrýným yöntemi (XRD) kullanýlarak belirlenmiþtir. Bu analiz ile kriyojenik iþlem uygulanan ve uygulanmayan numunelerin kýrýným olduðu düzlemler belirlenerek düzlemler arasý mesafesi ve kafes parametresi Bragg yasasýna göre belirlenmiþtir. Kýrýnýmýn olduðu düzlemlerin gerinim deðeride XRD analiziyle belirlenmiþtir. Yapýlan bu çalýþma ile 38MnSiVS5 malzemesinin kriyojenik iþlem sonrasý mekanik ve kristalografik özelliklerinin nasýl deðiþtiði araþtýrýlmýþtýr.
Anahtar Kelimeler: 38MnSiVS5 Mikro Alaþýmlý Çelikler, Kriyojenik Ýþlem, Kristalografi
|
