6xxx serisi alüminyum alaþýmlarý ekstrüzyon parça üretiminde öne çýkmaktadýr. Bu profiiler alüminyum çarpýþma sistemleri, motor beþiði ve batarya kutusu üretimde kaynak yapýlarak kullanýlmaktadýr. Düþük alaþým içeriðine sahip AA6063 malzeme kullanýlarak ekstrüzyon yöntemiyle kompleks parçalar üretilebilmektedir. Yüksek alaþým içeriðine sahip AA6082 malzeme kullanýlarak daha yüksek dayanýma sahip ekstrüzyon profiller üretilebilmektedir. 6xxx ekstrüzyon profillerin birleþtirilmesinde AA4043 ve AA5356 kaynak telleri öne çýkmaktadýr. AA4043 kaynak teli yüksek Si içeriðine sahip iken AA5356 kaynak teli ise yüksek Mg içeriðine sahiptir. Bu duruma paralel her iki kaynak yöntemininde farklý avantaj ve dezavantajlarý bulunmaktadýr. Bu çalýþma kapsamýnda alüminyum AA6063-T6 ve AA6082-T6 ekstrüzyon plakalar TIG kaynaðý yardýmýyla iki farklý kaynak teli kullanýlarak (AA4043 ve AA5356) bindirme kaynak geometrisinde birleþtirilmiþtir. Ýlave olarak kaynak sonrasý farklý ýsýl iþlem çalýþmalarýnýn kaynaklý parçanýn mekanik özelliklerine olan etkisi incelenmiþtir. Direkt kaynak sonrasý incelenen numunelerde ana malzemeden baðýmsýz olarak kullanýlan kaynak teline paralel benzer kopma dayanýmlarý elde edilirken, ayný kaynak teli kullanýldýðýnda AA6063 ana metal kullanýlan kaynaklý parçalarda AA6082 ana metal kullanýlan parçalara kýyasla daha yüksek uzama deðerleri elde edilmiþtir. Kaynak sonrasý yapay yaþlandýrýlan numunelerde ana malzemeden baðýmsýz AA4043 kaynak teli ile birleþtirilen parçalarda dayaným artýþý gözlemlenirken AA5356 kaynak teli ile birleþtirilen parçalarda ise dayaným düþüþü ortaya çýkmýþtýr. Solüsyona alma iþlemi sonrasý yapay yaþlandýrýlan numunelerde kaynak telinden baðýmsýz olarak AA6082 ana metal kullanýlan kaynaklý parçanýn kopma dayanýmda yüksek iyileþme tespit edilirken, AA6063 ana metali kullanýlan kaynaklý parçada bu artýþ sadece AA4043 kaynak telinde gözlemlenmiþtir.
Anahtar Kelimeler: Alüminyum, Ekstrüzyon, Kaynak Teli, Isýl Ýþlem
|
