Geliþmekte olan ülkelerde hýzlý sanayileþme ve kentleþme, hava kirliliðinde büyük bir artýþa yol açmýþtýr. Hava kirliliði, hava kalitesini, küresel iklimleri ve insan saðlýðýný etkileyen ciddi bir çevre sorunudur. Çeþitli endüstriyel iþlemlerden yayýlan uçucu organik bileþikler (UOB'ler) çevre ve insan saðlýðý üzerinde olumsuz etkiler oluþturmaktadýr. UOB’ler birçok kaynaktan atmosfere yayýlan insan saðlýðýna, bitkilere, atmosfere olumsuz etkiler yapan oda ýsýsýnda bile buharlaþarak hýzlý bir þekilde atmosfere yayýlan, tahriþ edici, teratojenik, kanserojen, mutajenik, yanýcý ve patlayýcý olan ve insan vücuduna ve ekosisteme büyük zarar veren bir tür bileþiktir. Ozon ve ikincil organik partikül maddenin önemli bir öncüsü olarak UOB'ler, atmosferik kimyasal reaksiyonlarda da önemli bir rol oynar. Atmosferik organik bileþiklerin giderimi için birçok yöntem vardýr. Bu yöntemlerden bir tanesi ozon ile oksidasyon prosesidir. Ozonlama teknolojisi, iç mekan hava kirliliðini temizlemek için yaygýn olarak kullanýlan bir yöntemdir. Ozonlama yöntemi arýtým için önemli bir oksidasyon sürecidir. Bu çalýþmada atmosferik organik kirleticilerin ozon ile oksidasyonu incelenmiþtir. Yapýlan deneysel çalýþmada oksijen tüpü, ozon jeneratörü, güç kaynaðý, MFC (Mass flow Controller-kütle akýþ kontrol cihazý), reaktör, kontrol kartý ve kompresörlerden meydana gelen sisteme, 50 ml/dk giriþ ozon (O3 ) debisi ve 100 ml/dk debide atýk gaz olarak etenol giriþi yapýlmýþtýr. Zamana baðlý olarak giriþ O3 deriþimi 125-250 ppm aralýðýnda deðiþim göstermiþtir. Giriþ karbondioksit (CO2) deriþimi ise ortalama 644 ppm dolaylarýnda gerçekleþmiþtir. Çýkýþ O3 konsantrasyonu 7-8 pmm’lere ve CO2 çýkýþ deriþimi 677 ppm’den 667 ppm seviyelerine kadar yaklaþýk 600 sn gibi bir zaman diliminde düþtüðü görülmüþtür. Bu ölçüm sonuçlarý, ozonun etenol üzerinde etkin bir giderici olduðunu desteklemektedir.
Anahtar Kelimeler: Atmosferik Organik Kirleticiler, Ozon, Ozon ile Oksidasyon
|
