Makaslý lift sistemleri son 100 yýllýk süreçte sektör içerisinde yaygýn bir kullaným alanýna ulaþmýþtýr. Makas mekanizmalarýnýn bu sistemlerde tercih edilmesinin baþlýca sebepleri; kaldýrýlmak istenen yükün ya da insanýn güvenli ve hassas bir biçimde istenilen konuma ulaþmasý, uygulanan kuvvete göre yoldan kazanç elde edilmesi, kullaným sonrasýnda fazla alan kaplamamasý þeklinde sýralanabilir. Söz konusu sistemlerin istenilen hassasiyette ve tutarlý bir biçimde çalýþabilmesi; içerisinde barýndýrdýðý makas mekanizmasýnýn doðru bir biçimde tasarlanmasýna baðlýdýr. 2 adet prizmatik mafsal ve deðiþken sayýda (en az 5 adet) döner mafsaldan oluþan makaslar 1 serbestlik dereceli mekanizmalardýr.
Bu mekanizmalarý üretmeden önce kinematik hesaplamalar ile baðlantý uzunluklarýnýn yaný sýra konum, hýz ve ivme deðerlerinin bilinmesi gerekmektedir. Sonraki aþamada ise dinamik analiz ile kaldýrýlacak yüke baðlý olarak ihtiyaç duyulan kuvvet ya da tork hesaplanmalý ve buna baðlý olarak en uygun eyleyici seçiminin yapýlmasý gerekmektedir. Bu yazýda endüstride kaldýrma platformlarýnda sýkça kullanýlan makas mekanizmalarý üzerine kinematik ve dinamik analiz çalýþmalarýna yer verilmiþtir. Lift sisteminin konstrüksiyonu ve kullanýlan uzuvlarýn sonlu elemanlar analizi tarafý ile ilgili bir çalýþma içermemektedir. Mekanizmada kullanýlan uzuvlar tamamen rijit kabul edilmiþtir. Kinematik hesaplamalarda metot olarak analitik yöntem kullanýlmýþ olup söz konusu hesaplamalar parametrik olarak yapýlmýþtýr. Bu sayede sonuçlarýn spesifik bir mekanizmaya göre deðil herkese hitap etmesi amaçlanmýþtýr. Dinamik hesaplamalar ise Solidworks programý üzerinden yapýlmýþtýr. ORCID NO: 0000-0003-0328-5040
Anahtar Kelimeler: Mekanizma Tasarýmý, Kinematik, Dinamik Analiz, Lift, Manipülatör
|
