Geliþen teknoloji ile birlikte farklý üretim metotlarý devreye alýnmaktadýr. Bu üretim metotlarýnda ise yüksek verimlilik ve maliyet azaltma parametreleri göz önünde bulundurulmaktadýr. Son yýllarda artýþ gösteren enerji fiyatlarý ile birlikte maliyetleri azaltacak yöntemler önem kazanmýþtýr. Sanayinin birçok alanýnda olduðu gibi döküm endüstrisinde de enerji tüketiminin yüksek olduðu görülmektedir.
Dökümhanelerde en yüksek enerji tüketim miktarý ise ergitme bölümünde gerçekleþmektedir. Metal malzemeleri ergime sýcaklýðýnýn üzerindeki sýcaklýklarda ýsýtarak katý halden sývý hale getirme iþlemine ergitme iþlemi denir. Ergitme prosesinde kullanýlan farklý ocak tipleri bulunmaktadýr. Bu çalýþmada indüksiyon ocaklarý üzerine odaklanýlmýþtýr. Ýndüksiyon ocaklarýnýn temel prensibi; ocak bobini içerisinden geçen alternatif akýmýn oluþturduðu manyetik alan içine yerleþtirilen malzemelerin endüktif olarak ýsýtýlarak katý halden sývý hale getirilmesine dayanýr. Bu sistem döküm endüstrisinde elektrik tüketim maliyetlerini artýrmaktadýr. Ergitme iþlemi döküm endüstrisinde tesis ve proses akýþlarýna göre deðiþmektedir. Ergitme iþlemi sýrasýnda kullanýlan enerji miktarý ise ergitme süresi ile baðlantýlýdýr. Her besleme sýrasýnda ocaða beslenen soðuk malzemenin eriyik sýcaklýðýný önemli ölçüde düþürdüðü ve tekrar ýsýtýlmasý için belirli bir süre gerektiði gözlenmiþtir. Ergitme sürecinde yapýlabilecek iyileþtirmeler ile ergitme süresinin kýsaltýlabilmesi durumunda enerjiden önemli miktarda tasarruf edilmesi potansiyeli mevcuttur.
Bu çalýþmada, ergitme prosesi üzerine inceleme yapýlmýþ ve enerji tasarruf potansiyelinin ortaya çýkartýlmasý hedeflenmiþtir.
Yapýlan inceleme neticesinde ön ýsýtma sistemi kullanýlarak ergitme süresinin düþürülmesi ile birlikte toplam enerji maliyetinin düþürüldüðü ve üretim kapasitesinin arttýrýlmasýna olanak saðladýðý görülmüþtür.
Anahtar Kelimeler: Döküm, ergitme, ön ýsýtma, enerji, özgül tüketim
|
