Bu çalýþmada, disk frenlerde kullanýlan rotor parçasýnýn ayný ortam koþullarýnda üretilmiþ grafit tipi ve boyutu dýþýnda tüm özellikleri ayný olacak þekilde dökülmüþ lamel grafitli dökme demir numunelerinin,mekanik deðerler, sertlik, iþlenebilirlik,aþýnma ve fren performansý üzerindeki etkileri incelenmiþtir.Yatay döküm hattý kullanýlarak farklý grafit tipi ve boytuna sahip iki farklý numune elde edilmiþtir.Bu numunelerden malzeme testlerinin yapýlabilmesi için öncelikle , gerekli standardlarý karþýlayacak þekilde , mikro yapý numunesi ,çekme testi numunesi, sertlik numunesi hazýrlanmýþtýr.Hazýrlanan numuneler ile gerekli malzeme testleri yapýldýktan sonra parçadan pin-on disk testi için numune çýkarýlmýþtýr.Pin-on disk testi Dokuz Eylül Üniversitesi Metalurji ve Malzeme Mühendisliðinin labaratuvarýnda gerçekleþtirilmiþtir.Takým ucu sarfiyatýna etkisini görebilmek için her iki numuneden 160’ar adet parça iþlenmiþtir.Parçalarýn iþlemesi Ege Fren San ve Tic A.Þ’de gerçekleþtirilmiþtir.A numunesinde 10 parçada bir takým ucu deðiþtirilirken B numunesinde 20 parçada bir takým ucu deðiþtirilmiþtir.A ve B numunesinden 1 ‘er adet parça performans ve aþýnda testinin kontrolünün yapýlacaðý dyno testi için hazýrlanmýþtýr.Dyno testleri Eren Balata firmasýnda gerçekleþtirilmiþtir. ISO26865 standardý fren performanslarýný çeþitli araç hýzý frenleme basýncý ve sýcaklýðý kombinasyonlarýnda incelemektedir. Deney sýrasýnda girdi olarak tanýmlanan bu deðiþkenlerin yanýnda çýktý olarak fren torku kaydedilmiþtir. ISO26866 standardý frende diskinde meydana gelen aþýnmayý çeþitli araç hýzý ,frenleme sayýsý ve sýcaklýðý kombinasyonlarýnda incelemektedir. Deney sýrasýnda girdi olarak tanýmlanan bu deðiþkenlerin yanýnda çýktý olarak balata ve diskteki kalýnlýk ve aðýrlýk farklarý kaydedilmiþtir.
Anahtar Kelimeler: Fren diski,aþýnma, lamel grafitli dökme demir,performans testi,Dyno testleri,iþleme
|
