Afet, yerel kapasiteyi aşan, ulusal veya uluslararası yardım gerektiren, tahmin edilemeyen ve aniden meydana gelen, büyük zararlar ile insan ölümüne neden olan olay olarak tanımlanmaktadır. Doğal afet ise, deprem, sel, heyelan, çığ, kuraklık, fırtına, dolu, hortum gibi oluşumu engellenemeyen jeolojik, meteorolojik ve hidrolojik kökenli ve/veya tetiklenen olayların sonuçlarına verilen genel addır. Afet Yönetimi ise; afetlerin önlenmesi ve zararların azaltılması amacıyla, bir afet olayının zarar azaltma, hazırlıklı olma, olaya müdahale ve iyileştirme gibi aşamalarda yapılması gereken faaliyetlerin planlanması için toplumun tüm kurum ve kuruluşlarıyla, kaynaklarının bu ortak amaç doğrultusunda kullanılmasını gerektiren çok kapsamlı bir yönetim şeklidir. Kısacası etkin bir afet yönetimi çalışması, afet öncesi ve sonrası ihtiyaç duyulan tüm çalışmaları kapsamaktadır. Bu çalışmada; Afet Bilgi Sistemlerinin Trabzon’da mevcut durumunun değerlendirilerek eksikliklerin belirlenmesi hedeflenmiştir. Bunun için öncelikle Trabzon Valiliği İl Afet ve Acil Durum Müdürlüğünden; Çığ, Heyelan ve Kaya Düşmesi ile ilgili veriler temin edilmiştir. Trabzon Valiliği İl Afet ve Acil Durum Müdürlüğü tarafından kullanılan sistem; Afet Yönetim ve Karar Destek Sistemidir. Ayrıca Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü; 22. Bölge Müdürlüğü; Trabzon’ dan; taşkın verileri temin edilmiştir. Devlet Su İşleri 22. Bölge Müdürlüğü tarafından kullanılan sistem; Taşkın, Arıza ve Müdahale Mekânsal Bilgi Sistemidir. Yapılan araştırmalar sonucunda afet bölgelerinin sistemlerde ayrı ayrı tutulduğu görülmüştür. Bu ise sayısal verilerin verimli bir şekilde saklanamaması, konumsal analizlerin ve istatistiksel analizlerin zor ve daha uzun sürmesi, afete maruz yerlerde yapı inşa edecek vatandaşlara gerekli bilgilerin verilememesi ve gerekli uyarıların yapılamaması gibi problemlere sebep olmaktadır. Bu nedenle bu çalışma kapsamında afet bölgelerinin bütünlüğünü sağlamak ve geleceğe yönelik tahminlerin yapılması ve gerekli analizlerin yapılabilmesi için ayrı dosyalarda tutulan afet bölgeleri birleştirilmiştir. Böylece afet alanlarının afet yönetiminde etkin bir şekilde kullanımının sağlanması ve konumsal analizlerin gerçekleştirilmesi için gereksinimler belirlenmiştir.
Anahtar Kelimeler: Afet Bilgi Sistemi, AYDES, TAMBİS
|
