Dünya nüfusundaki artış, insan ihtiyaçlarının çeşitliliği ve doğal ürünlere olan talebin artması ile tıbbi ve aromatik bitkilerin önemi de artmaktadır. Tıbbi ve aromatik bitkilerin en çok dikkat çeken ve araştırmaya konu olan özellikleri tedavi amacıyla kullanılmalarıdır. Bu bitkilerin bir kısmı doğadan toplanırken bir kısmı da kültüre alınıp üretimi yapılmaktadır. Ancak kırsal yörelerde ekseriyetle tedavi amaçlı kullanılan bitkilerin önemli bir kısmı doğadan toplanmaktadır. Son yıllarda ise enzimler üzerine bitkilerin etkileriyle ilgili araştırmaların hız kazanmasıyla birlikte çalışmalar bu yöne doğru bir ivme kazanmıştır. Bu çalışmada da insan eritrositinde bulunan glutatyon redüktaz (EC 1.8.1.7) enzimi üzerine endemik Alkanna trichophila var. mardinensis bitki kökü ekstraktının in vitro inhibisiyon kinetiğinin araştırılması amaçlanmıştır. Bu amaçla enzim üzerine 6 farklı konsantrasyondaki (0,077 mg/mL, 0,154 mg/mL, 0,231 mg/mL, 0,308 mg/mL, 0,385 mg/mL, 0,77 mg/mL) inhibitör bitki ekstraktının aktivite değerlerleri hesaplandı ve % Aktivite-İnhibitör grafiği çizildi. Bu grafikten elde edilen regresyon denkleminden bitkinin I50 değeri 0,380 mg/mL olarak hesaplandı. Kinetik çalışmanın bu aşamasında bitki kökü ekstraktının inhibisyon çeşidini belirlemek için Lineweaver-Burk grafiği çizildi. Çizilen bu grafikten inhibisyon çeşidinin yarışmalı inhibisyon olduğu gösterildi. GR inhibitörleri antimalarya, antikanser ilacı ve kemoterapi/radyoterapide duyarlılığı arttırma ajanı olarak kullanılmaktadırlar. Çalışmamız, bu bitkiye ait ekstraktın bir GR inhibitörü olduğunu, sektöre yönelik yeni ilaç adaylarının belirlenmesi açısından yol gösterici olarak kullanılabileceğini göstermektedir.
Anahtar Kelimeler: Enzim inhibisyonu, enzim kinetiği, glutatyon redüktaz, insan eritrositi, in vitro
|
