Katı atık bertarafında özellikle gelişmekte olan ülkelerde en yaygın olarak kullanılan bertaraf metodu düzenli depolamadır. Ekonomik bir bertaraf metodu olan düzenli depolamanın en önemli dezavantajlarından biri yüksek kirlilik yüküne sahip kompleks bir atıksu olan sızıntı suyu oluşumudur. Sızıntı suyu karakterine bağlı olarak deşarj kriterlerini sağlamak için farklı arıtma yöntemleri (tekil, hibrit veya birleşik sistemler) kullanılmaktadır. Biyolojik arıtılmış sızıntı suları farklı ileri arıtma yöntemleri ile deşarj kriterlerine kadar indirgenebilmektedir. Bu ileri arıtma yöntemleri fiziko-kimyasal, elektrokimyasal ve ileri oksidasyon proseslerini içerebilmektedir. Bu çalışmada, MBR çıkışı sızıntı suyunun Al-Çelik anot-katot kombinasyonunun kullanıldığı elektrokoagülasyon (EC) prosesi ile arıtımı araştırılmıştır. Sızıntı sularından KOİ gideriminde proses parametrelerinin optimizasyonu ve matematiksel model oluşturulması için cevap yüzey metodlarından biri olan Box-Behnken dizayn metodu uygulanmıştır. Proses değişkenleri olan başlangıç pH değeri, uygulanan akım ve reaksiyon süresinin UV254 giderim verimleri üzerine etkileri değerlendirilmiştir. Varyans analizi (ANOVA) ve cevap yüzey grafikleri yardımıyla optimum şartlar belirlenmiş, giderim verimlerinin tahmin edilmesi için ikinci dereceden regresyon modelleri, Design Expert 11.0.1.0 yazılım programı kullanılarak geliştirilmiştir. Model korelasyon katsayısı (R2) ve ayarlanmış R2 değerleri sırasıyla %90,14 ve %83,79 olarak belirlenmiştir. Yüksek R2 değerleri deneysel verilerin model sonuçları ile uyum içinde olduğunu göstermektedir. Maksimum kirletici giderimi elde etmek için model tarafından belirlenen optimum şartlar (pH:4.5, akım:0.61 A ve reaksiyon süresi:30 dakika) altında gerçekleştirilen deneysel çalışma sonucunda UV254 giderim verimi %72,8 olarak belirlenmiştir. Çalışma sonuçları göstermiştir ki elektrokoagülasyon prosesi MBR çıkışı sızıntı suyundan UV254 giderimi için uygun bir arıtma alternatifidir. ODCID NO: 0000-0003-0194-0670
Anahtar Kelimeler: MBR çıkışı sızıntı suyu, Elektrokoagülasyon, Cevap yüzey yöntemi, Box Behnken, UV254
|
