Bu çalışmada otomotiv sanayinde kaynak prosesleri için enerji verimliliğinin arttırması amacıyla smart blok kullanılarak nokta kaynak parametrelerinin değerlendirilmesi yapılmıştır. Deney tasarımı için L18 Taguchi metodu kullanılmıştır. Deney çalışmasının sonuçları; kaynak işlemi yapılmış numunelerin kaynak çekirdek çapları ölçülerek değerlendirilmiştir. Nokta kaynak işlemi sırasında smart blok ile kep yüzeylerinin düzgünlüğü, kuvvet ve akım değerleri belirlenen ölçüm periyotlarında kontrol edilmektedir. Ölçüm periyotlarını belirlemek için yapılan çalışmada; kaynak elektrotunu 70 punta ve 120 punta sonrasında bilenen elektrotun, farklı kaynak akımı ve kaynak sürelerinde çalışması sonucunda kaynak çekirdek çapları ölçülmüştür. Çalışmada impuls değeri ve kaynak baskı kuvveti sabit değerlerdir ve sırayla 2 ve 330 daN olarak seçilmiştir. Sac-saca punta prosesinin deneysel sonuçları incelenerek belirlenen tolerans sınırları içinde en büyük çekirdek çapı değerine göre sinyal/gürültü (S/N) oranı ve varyans analizi (ANOVA) ile değerlendirilmiştir. Kaynak parametreleri üzerindeki en büyük etkinin kaynak zamanı olduğu sonucuna ulaşılmıştır. L18 Taguchi yaklaşımıyla 70 puntadan sonra yapılan bileme işleminin, kaynak akımı için 8 kA ve kaynak zamanı için ise 100 ms’nin optimum değerleri vereceği görülmüştür. Çekirdek çapları incelendiğinde ise kaynak elektrotunun 120 punta sonrasındaki bileme değerlerinin kaynak kalitesini sağladığı sonucuna ulaşılmıştır. Bu nedenle 120 punta için de optimum değerler aynı kalmaktadır. Bileme frekansının düşürülmesi ile üretim kayıplarının önüne geçilmiş ve bileme çakısının da ömrü artmıştır. Çalışma sonucunda 100.000 adet/yıl üretim için punta kopma kalitesizlik maliyetinden 13.200 €/4 yıl kazanç sağlanması hedeflenmektedir. ORCID NO: 0000-0001-9927-3268
Anahtar Kelimeler: Smart Blok, Taguchi Deney Tasarımı, Nokta Kaynağı
|
