Ülkemiz aktif fay hatlarının yoğun olduğu bir coğrafyada bulunduğu için sürekli deprem gerçeğiyle karşı karşıya kalmaktadır, büyüklüğü ve yıkıcı şiddeti farklı olan yıllar içerisinde meydana gelen depremler çok ciddi yıkımlara sebebiyet vermiştir. Yapıların deprem şiddetleri bilindiği üzere yapıda kullanılan malzeme özellikleriyle alakalıdır. Deprem sonrasında hasar alan yapılar incelendiğinde yapı malzemelerin kalitesizliğinin sebep olduğu taşıyıcı elemanların moment ve kesme kuvvetlerine karşı yetersiz kalıp gevrek kırılmaya uğramasının yanı sıra yıkımlarda etkili olan bir diğer parametrede taşıyıcı sistemler düzenlenirken, ideal taşıyıcı sistem yerine yapıda düzensizlik durumlarından bazılarının görüldüğü taşıyıcı sistem tercih edilmesinden kaynaklandığı görülmektedir.
Yapıda düzensizliğe sebep olan durumlardan biri de ticari ve farklı amaçlarla binaların zemin katlarının yapının diğer kat yüksekliğine kıyasla daha yüksek yapılması ve dolgu duvar kullanılmamasıyla yumuşak ve zayıf kat durumunun meydana gelip yapının zemin katında bulunan taşıyıcı elemanlarının diğer katlardaki taşıyıcı elemanlara göre daha fazla yer değiştirmesi yapması sonucu zemin kattaki meydana gelen hasarlar yapının göçmesine sebebiyet verebilmektedir.
Yapılan bu çalışmada, ideal taşıyıcı sistemlerden biri olarak kabul edilen kare formuna sahip yapının düzensizlik durumunun, aynı yapının zemin kat yüksekliklerin 3,4,5, ve 6 metre olarak değiştirilmesi sonucunda yapının Türkiye Bina Deprem Yönetmeliği 2018’de belirtilen düzensiz yapı durumlarındaki değişimleri incelenmiştir. Zemin kat yüksekliğindeki meydana gelen değişimin yapının düzensizlik durumunu ne oranda değiştirdiği tartışma kısmında grafiklerle karşılaştırılmıştır. ORCID NO: 0000-0003-0375-3289
Anahtar Kelimeler: Yumuşak kat, Zayıf kat, Düzensizlik, Taşıyıcı sistem
|
